Trở thành ngọn đèn giữa biển sâu tăm tối

Bối cảnh ra đời của Căn cứ Quốc tế Dưới biển (International Undersea Station – IUS) rất đơn giản.

Thứ nhất, tình trạng ô nhiễm biển đã đạt đến mức không thể nào làm ngơ được nữa. Trước đây, đối với bọn tư bản, việc hệ sinh thái biển bị tàn phá hay các loài sinh vật biển bị tuyệt chủng chẳng là gì so với lợi nhuận từ các dự án khai thác và đánh bắt. Nhưng giờ đây, hầu hết sinh vật biển đều đã được xếp vào danh sách các loài cần được bảo vệ. Điều này có nghĩa là gì? Nghĩa là bây giờ ngay cả cá cơm cũng là loài được bảo vệ, nên không ai được phép đánh bắt, chế biến, phân phối hay tàng trữ chúng.

Hãy nhìn vào Hàn Quốc, một đất nước ba mặt giáp biển và được bao bọc bởi những bãi triều, nơi được coi là vùng đất màu mỡ của sinh vật biển. Trong số 14.000 loài sinh vật biển từng sinh sống ở đây, 4.000 loài đã biến mất, và chỉ còn lại khoảng 10.000 loài đang cố gắng tồn tại. Khai thác và lấn biển ven bờ, ô nhiễm biển và đánh bắt quá mức, ô nhiễm nguồn nước, phóng xạ… tất cả đã tàn phá hệ sinh thái biển. Nếu tình trạng ô nhiễm biển tiếp tục diễn ra, nó sẽ đe dọa trực tiếp đến sự sống còn của nhân loại. Chính vì vậy, các nước phát triển mới chịu ngồi lại với nhau, những kẻ vốn dĩ chẳng có chút đạo đức nào.

Thứ hai, nhân loại cần một vùng đất mới để sinh sống. Chỉ đến khi con người không còn khả năng khai thác hải sản làm thức ăn, họ mới nhận ra rằng việc phát triển vũ trụ, thứ chỉ tạo ra xác chết và rác thải, chẳng khác nào một cái hố không đáy ngốn tiền bạc. Sau khi đưa ba nhà du hành vũ trụ cuối cùng trở về Trái Đất, các quốc gia đã chính thức từ bỏ tham vọng chinh phục vũ trụ. Cuối cùng, họ cũng đã từ bỏ cái ý tưởng vĩ đại nhưng cũng đầy thiển cận là biến Sao Hỏa thành một Trái Đất thứ hai, bỏ mặc hành tinh này và chỉ để một nhóm nhỏ người sống sót trên hành tinh mới. Thay vào đó, toàn bộ số tiền kiếm được từ việc bóc lột người dân đã được đổ vào việc phát triển các căn cứ dưới biển.

Các tập đoàn khai thác dầu mỏ và các công ty khai thác tài nguyên biển đã nhảy vào cuộc đua phát triển IUS. Dù sao thì con người cũng giỏi khai thác hơn là bảo tồn môi trường. Tám quốc gia phát triển đã gây ra một cuộc ô nhiễm biển mới và xây dựng thành công một căn cứ dưới biển ở giữa Thái Bình Dương. Có vẻ như đã có một vấn đề rất lớn trong việc lựa chọn địa điểm xây dựng căn cứ, nhưng lúc đó tôi còn đang học tiểu học nên cũng không nhớ rõ lắm.

Ban đầu, căn cứ được dự định xây dựng ở Đại Tây Dương, nhưng thông qua việc lựa chọn địa điểm không có động đất, khai thác các loại đất hiếm, dầu mỏ và khí đốt tự nhiên, các cuộc vận động hành lang của các quốc gia, và những cuộc chiến ngầm mà tôi không hề hay biết, căn cứ dưới biển đầu tiên đã được xây dựng ở Thái Bình Dương. Và giờ đây, họ đang đổ tiền vào Đại Tây Dương để xây dựng căn cứ thứ hai.

Thứ ba, đó là khai thác. Dù họ có đưa ra bất cứ lý do nào đi chăng nữa, thì sự thật là đây mới chính là lý do hàng đầu. Biển cả vẫn là một vùng đất chưa được khai phá hết. Nơi đó ẩn chứa vô vàn tài nguyên thủy sản và khoáng sản. Dầu mỏ và khí đốt tự nhiên, đất hiếm và các cụm mangan, cùng với nguồn nước biển sâu chưa bị ô nhiễm. Những thông tin mới được khám phá về vùng biển sâu và những loài cá biển sâu mà hóa ra lại ăn được. Nhân loại vẫn chưa hoàn toàn từ bỏ ý định sống sót bằng cách tiêu thụ tài nguyên của Trái Đất.

Có hơi nực cười khi nói điều này trong hoàn cảnh tôi đang làm việc ở một căn cứ dưới đáy biển, nhưng tôi cho rằng việc xây dựng các căn cứ này là một điều hết sức mâu thuẫn. Họ đã từng xả rác xuống biển bao nhiêu lần, vậy mà giờ đây, khi cần đến biển cả, họ lại nói những lời sáo rỗng về việc phải trở về với vòng tay của đại dương và xây nhà ngay dưới đáy biển. Thật là lố bịch. Tài nguyên và sự sống trên Trái Đất gần như đã đi đến hồi kết. Băng tan, tầng ozon bị phá hủy, đánh bắt quá mức các loài sinh vật và chất thải hạt nhân… tất cả đã phá hủy hoàn toàn hệ thống điều hòa nhiệt độ của Trái Đất, tự tay tạo ra sự chênh lệch nhiệt độ từ -40 độ đến +45 độ, và giờ đây, vì không thể chịu đựng được điều đó, họ lại trốn xuống biển.

Những người phản đối việc phát triển vũ trụ cho rằng việc nhân loại diệt vong như một phần của các sinh vật sống trên Trái Đất là điều hợp lẽ tự nhiên. Tôi không đồng ý với quan điểm đó, nhưng tôi cũng thường cảm thấy hối hận về việc nhân loại đã rơi vào tình cảnh bi đát như thế này.

Tôi không may mắn khi sinh ra sau năm 2000. Cá nhân tôi ước gì mình được sinh ra sớm hơn một chút. Tôi muốn được sống trong một thời đại mà con người có thể thoải mái sử dụng tài nguyên, nhắm mắt làm ngơ trước các vấn đề môi trường, và không cần phải bôi kem chống nắng để sống sót. Hầu hết những người sinh ra trong thế kỷ 21 đều mang trong mình sự hoài nghi và u uất về cuộc sống, nhưng bản năng sinh tồn của họ lại mạnh mẽ hơn rất nhiều so với những thế hệ trước. Chính vì vậy, họ đã đổ khoảng 600 nghìn tỷ vào việc xây dựng căn cứ dưới đáy biển ở Bắc Thái Bình Dương.

Căn cứ dưới biển Bắc Thái Bình Dương (NPIUS) được cấu tạo thành bốn tầng chính. Đầu tiên là “hòn đảo nhân tạo” được xây dựng trên thềm lục địa ở vùng nước nông, được gọi là tầng 0, và ngay bên dưới hòn đảo đó là [Căn cứ dưới biển số 1]. Tiếp theo là [Căn cứ dưới biển số 2] được xây dựng ở tầng nước mặt (-200m), [Căn cứ dưới biển số 3] ở tầng trung gian (-1000m), và [Căn cứ dưới biển số 4] ở tầng nước sâu (-3000m). Tầng 5 ở vùng biển sâu thẳm (3000-6000m) vẫn đang được xây dựng, vì vậy hiện tại căn cứ bao gồm bốn tầng.

Căn cứ mà tôi sẽ ở là [Căn cứ dưới biển số 4], tầng nước sâu (-3000m), được hoàn thành sau cùng. Một phòng khám nha khoa mới được mở ở đây, và tôi đã được tuyển chọn làm nha sĩ ở đó.

Priya, người đang bày biện những mô hình san hô trên bàn, kiểm tra hộ chiếu của tôi và bắt đầu lấy giấy tờ ra.

“Dự án này có sự tham gia của tổng cộng 8 quốc gia giáp biển Bắc Thái Bình Dương: Hàn Quốc (tôi nhún vai), Mỹ, Canada, Úc, New Zealand, Nga, Nhật Bản và Trung Quốc.”

“...Thế còn Philippines thì sao? Philippines cũng giáp biển Bắc Thái Bình Dương mà? Tôi không giỏi địa lý lắm nhưng hình như cả Mexico cũng vậy. À, nghĩ lại thì cả Đài Loan và Hồng Kông nữa. Không phải tất cả các nước giáp biển đều tham gia sao?”

“Có một điều cực kỳ quan trọng để được tham gia. Đó là chỉ những quốc gia có khả năng đầu tư tối thiểu 1 nghìn tỷ won mỗi năm cho ngân sách phát triển căn cứ dưới biển mới được chấp nhận.”

“Phí tham gia khá đắt nhỉ.”

…Nước ta có nhiều tiền đến vậy sao? 1 nghìn tỷ won là bao nhiêu chứ? Giờ nghĩ lại thì tôi hình như đã từng thoáng thấy một bài báo nói rằng vì đã đổ quá nhiều ngân sách vào căn cứ dưới đáy biển thay vì phát triển vũ trụ, nên các dự án thăm dò vũ trụ, cả có người lái lẫn không người lái đều bị trì hoãn, và nếu so với các nước phát triển khác thì nghiên cứu liên quan đến vũ trụ của nước ta sẽ bị tụt hậu. Priya lạnh lùng nói:

“8 quốc gia cùng nhau góp tiền và thống nhất chia nhau những gì khai thác được. Nghe nói họ đã đấu đá nhau rất nhiều dưới nước. Nhưng chuyện đó chẳng liên quan gì đến tôi hay Moo-hyun-ssi cả.”

Cô ấy, một người gốc Ấn Độ, nói rằng cô ấy rất thích thú khi được chứng kiến cuộc tranh giành tài nguyên khoáng sản ở Bắc Thái Bình Dương này, và tự hào đưa ra những giấy tờ mà cô ấy mang theo.

“Đây là giấy tờ gì vậy?”

“Đây là các điều khoản về an toàn lao động và giấy tờ đăng ký.”

“An toàn lao động của tôi… do NEP chịu trách nhiệm sao? Tại sao?”

Tôi chưa từng nghe đến cái tên này bao giờ. Tôi ước gì người ta đừng tạo ra quá nhiều tổ chức chỉ được gọi bằng tên viết tắt bằng tiếng Anh nữa.

“Tên này được lấy từ Neptūnus trong tiếng Latin, tức là Poseidon. Chuyện là trước đây, trong quá trình xây dựng căn cứ dưới đáy biển, một công ty xây dựng Nhật Bản đã nợ lương nhân viên của họ trong hai tháng. Những người Nhật làm việc cho công ty đó thì im lặng, nhưng những người Trung Quốc làm việc cùng thì nổi loạn. Họ nói rằng nếu không trả tiền thì đừng hòng xây được công trình, và họ đã dùng tàu ngầm có người lái để phá hủy thang máy của Căn cứ dưới biển số 2. Một công ty xây dựng của Nga cũng đã cố gắng cho nổ tung thang máy trung tâm vì bị nợ lương. Ở công ty xây dựng Hàn Quốc thì do không có phụ cấp nguy hiểm và lương quá thấp nên đã xảy ra cuộc đình công kéo dài 3 tháng. Ở Mỹ thì họ thuê thầu phụ hết lần này đến lần khác, khiến cho khá nhiều người Malaysia, Philippines và Myanmar làm việc ở đó, và đã có vài vụ tai nạn chết người xảy ra. Nhưng chẳng có khoản bồi thường nào cả. Sau đó, trong một công trình khác, một người thân của nạn nhân người Indonesia đã rải di thư và thực hiện một vụ tự sát khiến thủy cung biển sâu bị phá hủy hoàn toàn. Đã có rất nhiều sự cố xảy ra trong quá trình xây dựng một căn cứ dưới biển. Sau này nếu anh mời tôi một ly cà phê, tôi sẽ kể cho anh nghe những chuyện còn tệ hơn nữa. Tóm lại, vì việc người ta cứ chết vì đồng tiền, hoặc việc hoàn thành căn cứ dưới biển trị giá hàng trăm nghìn tỷ không bao giờ thành hiện thực, nên họ mới ‘nghĩ’ ra cách này.”

“…Vậy ra đó là lý do NEP được thành lập.”

“Chỉ có những kẻ điên mới bỏ công sức lao động liên tục mà không đòi hỏi bất cứ sự đền đáp nào. Đãi ngộ xứng đáng là điều kiện tiên quyết. Tất cả những người làm việc ở căn cứ dưới biển đều phải tham gia, và nếu anh ký vào giấy đăng ký và hợp đồng này, thì ngay cả khi ngày mai Park Moo-hyun-ssi qua đời, anh cũng sẽ nhận được khoản bồi thường hơn 200 triệu won, cho dù công ty phá sản, đất nước sụp đổ, lương của anh vẫn sẽ được trả đúng vào ngày mùng 1 mỗi tháng trong phạm vi ngân sách đã được duyệt trước đó.”

Tôi ngay lập tức bắt đầu ký tên xoẹt xoẹt vào giấy tờ. Giờ thì tôi đã hiểu tại sao họ lại lấy tên Poseidon. Có vẻ như vị thần này quản lý những người sống dưới biển. Chỉ cần lương được trả đúng hạn, tôi sẵn sàng làm việc dưới trướng của Poseidon hay thậm chí là cá mập.

Priya có vẻ buồn cười trước hành động của tôi nên khẽ mỉm cười. Bản hợp đồng lương nằm ở phía sau với hơn 40 trang chi tiết. Tôi dán mắt vào phần lương và ngày nghỉ. Tất cả các dịch vụ y tế tại bệnh viện trên đảo nhân tạo đều miễn phí. À, đúng rồi, họ đã nói rằng bệnh viện được kết nối trực tiếp với căn cứ dưới biển. Còn có cả giấy cam kết bảo mật liên quan đến bảo vệ thông tin cá nhân.

Tất cả đều bằng tiếng Anh, và máy phiên dịch đời cũ của tôi không dịch được giấy tờ. Tôi bắt đầu đọc kỹ từng nội dung, Priya vừa nghịch điện thoại vừa nói rằng tôi cứ thoải mái dùng bao nhiêu thời gian cũng được. Tôi thầm cảm ơn sự thờ ơ của cô ấy. Chắc hẳn đã có rất nhiều người như tôi. Tôi tự nguyền rủa trình độ tiếng Anh tệ hại của mình và chậm rãi đọc từng trang hợp đồng. Phải đến khi ký mỏi cả tay, tôi mới đưa lại giấy tờ cho Priya.

“Đây là những nội dung chi tiết hơn. Anh cứ đọc đi.”

Cô ấy đưa cho tôi một cuốn sách mỏng. Tôi hơi ngạc nhiên khi nó không phải là dạng giấy điện tử. Lật vài trang thì thấy toàn là tiếng Anh. Thật là điên rồ. Không phải là tôi không đọc được, chỉ là tôi cần thời gian. Rất nhiều thời gian.

“Dạo này không dùng chữ ký điện tử sao?”

Priya nghe tôi nói thì bật cười.

“Trong cái thế giới hiện đại này vẫn còn có người không có máy tính, và cũng có những người muốn dùng giấy để lưu trữ.”

Ra là vậy. Họ đã nói là có 8 quốc gia tham gia. Priya cho tôi xem bản đã có chữ ký của công ty rồi chuyển sang dạng điện tử và gửi một bản vào email của tôi. Điện thoại tôi báo có email mới. Có vẻ như email đã được gửi thành công.

“Cảm ơn cô. Cô vất vả rồi.”

“Anh cũng vất vả rồi. Chào mừng anh đã trở thành thành viên của căn cứ dưới biển.”

Nghe những lời đó, tôi thở phào nhẹ nhõm và ngả người ra ghế. Cuối cùng cũng xong việc cấp bách nhất của ngày hôm nay. Priya lục lọi trong ngăn kéo và đưa cho tôi một chiếc máy tính bảng điện tử cỡ hai lòng bàn tay có màu xanh dương. Tôi để ý thấy trên bàn của Priya cũng có một chiếc máy tính bảng màu xanh dương y hệt, nhưng được dán đầy những hình dán cá heo rất dễ thương.

Tôi nhận cuốn sách và chiếc máy tính bảng được cấp rồi bỏ vào túi. Priya đưa cho tôi thêm một cuốn sổ tay hướng dẫn dành cho người mới đến căn cứ dưới biển. Lại là sách giấy. Tôi mở ra xem thì thấy toàn là tiếng Anh, nhưng tôi vẫn gật đầu như không có chuyện gì và bỏ nó vào túi. Kiểu gì thì kiểu, cứ nhận được lương là tôi phải mua ngay một cái máy phiên dịch đời mới. Đúng là phát điên mất thôi.