Người Mẹ Bị Bỏ Rơi

1

Năm tôi bảy tuổi, bố tôi cặp kè với một người phụ nữ trong thành phố.

Mẹ phát hiện ra và quyết định ly hôn.

Hai bên gia đình ngồi lại để thương lượng.

Bà nội hận không thể gõ trống ăn mừng:

“Coi như cô biết thân biết phận, từng ấy năm mà không sinh nổi một đứa con trai, sớm muộn gì cũng nên cút ra khỏi nhà tôi!”

“Nhưng con bé Bé Bé thì không thể mang đi.”

Bố tôi sốt ruột:

“Giữ nó lại làm gì? Tiểu Phương sẽ không giúp chăm sóc nó đâu.”

(Tiểu Phương chính là người phụ nữ thành phố kia.)

Bà nội trừng mắt:

“Mày biết cái gì? Nuôi một con bé thì tốn bao nhiêu tiền? Sau này nó học xong cấp hai là có thể đi làm, đến lúc lấy chồng còn có thể nhận sính lễ. Thương vụ này mày đâu có lỗ.”

Mợ giọng khuyên mẹ tôi:

“Không mang con đi là tốt nhất, như vậy sau này chị tái giá cũng dễ dàng hơn. Chị còn chưa đến ba mươi, sợ gì không lấy được người tốt?”

Mẹ tôi lạnh mặt:

“Dựa vào cái gì mà con tôi sinh ra, cuối cùng lại để bọn họ lấy tiền sính lễ?”

“Lợi ích này tôi không tự hưởng chắc?”

“Nếu các người không giao Bé Bé cho tôi, tôi sẽ không ký giấy ly hôn. Anh cũng đừng mong lấy được người đàn bà đó. Để xem ai kiên nhẫn hơn.”

Lúc đó, ở quê ly hôn chủ yếu dựa vào sự thỏa thuận của hai bên.

Mặc định con sẽ thuộc về người cha.

Nếu cha không chịu buông tay, người mẹ không thể mang con theo.

Tôi giống như một món đồ, bị kéo qua kéo lại.

Cuối cùng, vì bố tôi nóng lòng lên thành phố, ông ta nhượng bộ.

Tôi lẽo đẽo bước đến bên mẹ, nhỏ giọng gọi:

“Mẹ ơi…”

Bà lườm tôi một cái:

“Gọi hồn à?”

“Dắt theo cái của nợ như mày, sau này tao đừng mong lấy được chồng tử tế.”

Điều kiện để bố tôi nhượng bộ là không phải chu cấp nuôi dưỡng tôi.

Nhưng cậu tôi và mợ đã cố gắng giành lấy cho mẹ con tôi căn nhà cũ.

Đó là một căn nhà đất vàng nhão, mái tranh, mỗi khi trời mưa thì dột khắp nơi. Gian nhà phía Tây đã sập một nửa, đã lâu không có ai ở.

Bà nội cười khẩy:

“Là do tao với Thanh Sơn rộng lượng nên mới để căn nhà này lại cho chúng mày. Mày nhìn thử coi, mấy bà vợ ly hôn trong làng này có ai mà không phải ra đi với hai bàn tay trắng?”

“Phải biết ơn bọn tao đấy!”

Tối hôm đó, bà nội liền đóng gói đồ đạc của hai mẹ con tôi và vứt ra ngoài.

Mưa rơi, con đường quê lầy lội bùn đất.

Cánh cửa nhà cũ vừa đẩy ra, hơi ẩm và mùi mốc ập đến.

Một đàn chim lạ bay vụt ra, lướt qua mặt tôi khiến tôi sợ hãi la hét.

Tôi níu lấy góc áo cậu, nhỏ giọng hỏi:

“Cậu ơi, con và mẹ có thể về nhà cậu ở không?”

2

Căn nhà của cậu mợ tôi là do ông ngoại xây dựng khi còn sống.

Khi đó, mẹ tôi còn góp tiền riêng để giúp đỡ.

Nhà hai tầng, có bốn phòng ngủ.

Tôi vẫn nhớ khi còn nhỏ, ông ngoại từng bế tôi, chỉ vào căn phòng phía Đông tầng hai và nói:

“Bé Bé, sau này phòng này là của con.”

Cho đến tận trước khi ông ngoại qua đời nửa năm trước, mỗi lần tôi và mẹ về chơi đều ở căn phòng đó.

Cậu chưa kịp trả lời, mợ đã vội vàng nói:

“Em họ của con mấy hôm trước cứ đòi ngủ một mình, nên mợ đã để nó ở phòng đó rồi.”

“Không sao đâu, để 2 đứa nhà mình ngủ chung với nhau vài hôm vậy.”

Khi đó tôi chưa hiểu ý tứ trong lời nói của người lớn, chỉ tha thiết nhìn mẹ, mong được thoát khỏi căn nhà cũ đáng sợ kia, dù chỉ vài ngày cũng được.

Nhưng mặt mẹ tôi đã thay đổi.

Mắt bà long lanh nước, mạnh tay đẩy tôi ra:

“Còn kén chọn nữa hả? Mày tưởng tao muốn dẫn mày theo chắc?”

“Nếu không muốn theo tao thì cút về với bố mày đi!”

Bà đẩy mạnh quá, tôi bước hụt một bước, chân trượt xuống vũng nước dưới mái hiên.

Trời đông lạnh buốt, nước bùn thấm vào người.

Chân lạnh, tim cũng lạnh.

Tôi không hiểu mình đã làm sai điều gì mà bị ghét bỏ hết lần này đến lần khác.

Đau lòng quá, tôi quay người chạy đi.

Cậu mợ gọi tôi dừng lại, nhưng mẹ tôi giận dữ quát:

“Mặc kệ nó!”

Tôi ngoái đầu lại nhìn.

Hệ thống điện trong căn nhà cũ đã xuống cấp, chỉ có ánh sáng mờ nhạt hắt ra từ cửa sổ nhà hàng xóm, chiếu sáng một góc nhỏ trước cửa.

Mẹ tôi đứng thẳng lưng, nhưng đôi vai run nhẹ không thể kiểm soát.

Cơn giận của tôi bỗng dưng tiêu tan.

Tôi chạy ngược lại, ôm lấy cánh tay bà, nức nở:

“Mẹ ơi, con ở đây với mẹ, mẹ đừng khóc nữa.”

Bà giáng một cái bạt tay lên đầu tôi:

“Im miệng, ai khóc chứ?”

“Tao ly hôn với cái thằng đàn ông khốn kiếp đó còn vui không kịp, tao khóc cái gì?”

Cậu tôi giúp sửa điện.

Trong căn nhà cũ kỹ cuối cùng cũng có chút ánh sáng.

Ánh đèn yếu ớt chiếu lên những nếp nhăn ở khóe mắt cậu. Cậu thấp giọng nói:

“Ngọc Phân, tính vợ em là vậy.”

“Chị cứ tạm ở đây đi, để em về nói chuyện với cô ấy, rồi hãy chuyển sang nhà em ở.”

3

Mẹ tôi quay lưng về phía cậu, dọn giường xong liền thản nhiên đáp:

“Thôi khỏi, chị ở đây cũng được.”

Lúc đó tôi có chút trách mẹ vì đã từ chối.

Mãi sau này tôi mới hiểu.

Cậu không phải người quyết định trong nhà.

Lời cậu nói chẳng qua cũng giống như câu “Hôm nào rảnh đi ăn cơm nhé.”

Chỉ là nói cho có, không thể coi là thật.

Sau khi ly hôn, bố tôi vội vã lên thành phố với người đàn bà kia.

Còn mẹ con tôi thì phải mất mười mấy ngày để dọn dẹp căn nhà cũ.

Cậu tôi nhặt nhạnh gạch vụn để chặn lại phần tường đã sập.

Mái tranh được lợp lại, khi nắng chiều chiếu vào sẽ tỏa ra mùi lúa thơm nhẹ.

Sau khi sửa xong, cậu chẳng kịp ăn cơm, liền đạp chiếc xe đạp cũ rời đi.

Bà nội đứng ở đầu làng, nhai hạt dưa, giọng vang như chiêng đồng:

“Trên đời này tìm đâu ra người đàn ông tốt như con trai tôi chứ?”

“Nó cưới vợ về mà không sinh nổi con trai, thế mà vẫn để lại nhà cho nó ở.”

“Mấy người xem nhà mẹ con nó ở kìa, nhìn mà biết nhà ngoại chẳng chào đón rồi.”

Bà Triệu không nhịn nổi, nói xen vào:

“Thanh Sơn mà tốt thì có đi mèo mỡ khắp nơi không? Tôi thấy Ngọc Phân mới là người đàn bà đoan chính. Hơn nữa, Bé Bé vẫn là cháu gái nhà họ Vương, để nó có chỗ ở là chuyện đương nhiên.”

Bà nội lật mắt khinh bỉ:

“Đó là vì con trai tôi có bản lĩnh mới cưới được vợ thành phố. Chứ cái loại như Ngọc Phân, nhìn xui xẻo như vậy, có muốn lăng nhăng cũng chẳng ai thèm!”

Lần này, bà nội đã đoán sai.

Tối hôm đó, khoảng hơn chín giờ, lão già què trong làng tên Lưu đến gõ cửa nhà tôi.

Hắn nhét qua khe cửa một tờ năm mươi tệ, hạ giọng nói:

“Ngọc Phân, cầm lấy mà mua bộ quần áo mới.”

“Thanh Sơn không biết thương vợ, chứ anh thì biết.”

“Mùa đông lạnh lẽo, ngủ một mình cô đơn lắm đúng không? Mở cửa đi, để anh vào sưởi ấm giường cho em.”

4

Mẹ tôi im lặng, nhưng lão ta vẫn cứ gọi mãi, càng lúc càng to.

Mẹ xuống giường, lấy một cây gậy gỗ chống vào cửa, rồi nghiêm giọng quát:

“Biến! Tao không phải loại đàn bà đó!”

Mấy ngày liền, lão què Lưu cứ đến quấy rối.

Mẹ tôi rõ ràng đã kiên quyết từ chối, vậy mà ánh mắt của một số người trong làng khi nhìn bà lại trở nên mờ ám.

Hồi đó, trong làng có kiểu suy nghĩ như vậy.

Rõ ràng bạn là nạn nhân, nhưng họ sẽ nói:

“Ruồi chỉ bu vào quả trứng có vết nứt.”

Hôm đó là lễ mừng thọ sáu mươi tuổi của ông cụ trong làng.

Mẹ tôi được mời đến giúp rót trà, tôi thì đi theo để ăn tiệc.

Lúc đó nghèo, trẻ con rất mong được ăn cỗ để cải thiện bữa ăn.

Khi đĩa hạt dưa và lạc được mang lên, bọn trẻ liền ùa vào tranh nhau.

Tôi nhỏ người, sức yếu, chỉ lấy được một nắm lạc ít ỏi.

Đang ấm ức, thì lão què Lưu bưng cả đĩa lạc từ bàn hắn đến đặt trước mặt tôi:

“Này, tất cả cho con đấy.”

Bầu không khí bỗng thay đổi.

Mấy bà trong làng cười cợt:

“Bé Bé, lão què Lưu coi con như con gái rồi kìa.”

Tôi đẩy mạnh đĩa lạc ra xa:

“Ai muốn làm con gái của ông? Tôi có bố rồi, mẹ tôi cũng không thích ông!”

Lão què Lưu cười hềnh hệch:

“Con nít thì biết cái gì? Ngày nào chú cũng đến thăm mẹ con đó.”

Bàn hắn có mấy gã đàn ông, trong đó có cả Tam bá nhà chủ tiệc, cùng nhau cười ầm lên:

“Lão què, ông cũng nhanh nhẹn phết nhỉ?”

“Không ngờ lại có bản lĩnh!”

“Đàn bà mới ly hôn vẫn còn ‘nóng hổi’, ngày nào cũng đến không sợ mệt sao?”

“Bé Bé, gọi ông ấy một tiếng ba đi, ông ấy cho con mười đồng tiền tiêu vặt!”

Cả bàn cười hô hố.

Ở làng quê, người ta thích trêu đùa chuyện nam nữ như thế.

Tôi tức đến đỏ mặt, nhưng chỉ biết lặp đi lặp lại câu:

“Mẹ tôi không thích ông!”

Lúc này, mẹ tôi từ trong bếp bưng trà ra.

Thấy cảnh tượng đó, bà chạy tới quá vội vàng, trẹo cả chân.

Đám đàn ông cười rộ lên.

Có người hò hét:

“Lão què Lưu, còn không mau ra đỡ vợ mình à?”

5

Lão què Lưu say rượu, sấn sổ định kéo tay mẹ tôi.

“Ngọc Phân, đi chậm thôi, em ngã đau, anh xót lắm!”

Mọi ánh mắt đều đổ dồn vào mẹ.

Có người hỏi khi nào thì uống rượu mừng của mẹ tôi và lão què.

Bà nội nghiến răng:

“Đồ đàn bà không biết xấu hổ, bảo sao bị bỏ, hóa ra là sớm đã cặp kè với thằng què!”

Mặt mẹ tôi đỏ bừng bừng.

Bà cầm ly nước ngọt trong tay bà Triệu, tạt thẳng vào mặt lão què Lưu.

Những bọt khí li ti nổ lách tách trên mặt hắn.

Hắn thè lưỡi liếm một cái, vẫn cười nhăn nhở:

“Sau này thành vợ chồng rồi, em không thể hung dữ với anh như vậy đâu nhé.”

Mắt mẹ tôi đỏ ngầu.

Bà lao ra ngoài, giật con dao chặt thịt của đầu bếp, chém thẳng về phía mặt lão què:

“Suốt ngày chỉ biết nghĩ đến cái thứ dưới háng!”