Chương 1 - Bóng Ma Trong Mộ
Bà nội tôi sắp ch/t rồi.
Bà nằm trên giường hai ngày nay, không ăn không uống.
Nhưng bà vẫn không chịu nhắm mắt, không chịu trút hơi thở cuối cùng.
Trong nhà người ra người vào đều là họ hàng kéo đến chuẩn bị tang lễ.
Họ đứng ngoài cửa hút thuốc, nói to về chuyện khi nào bà nội tôi chết, giọng điệu từ lúc đầu còn háo hức đến về sau thì trở nên chán ghét:
“Thật hết nói nổi, nhà bảo là hỷ tang, bảo tôi đến để lấy chút phúc khí. Tôi còn xin nghỉ ba ngày, thế mà đã qua hai ngày rồi.”
“Ai mà chẳng nói thế.”
“Đã đến rồi thì chờ thêm mấy hôm đi. Nhỡ bên này đi, bên kia tắt thở, lại thêm rắc rối.”
“Cậu nói xem, bà cụ mãi không chịu nhắm mắt, có phải còn tâm nguyện gì chưa xong không?”
“Ai mà biết được. Nếu thật là vì thế thì con cháu nhà này đúng là bất hiếu quá mức…”
Những lời bàn tán đó chẳng hề kiềm giọng, rõ ràng là cố ý.
Ba tôi mặt mày u ám ngồi thụp trước cửa, cúi đầu hút hết điếu này đến điếu khác.
Hút xong cả bao thuốc, ông như hạ quyết tâm nào đó, đến bên bà nội tôi:
“Mẹ, con hứa với mẹ được chưa.
Mẹ yên tâm mà đi đi, đừng để họ hàng nhìn trò vui nữa, được không?”
Khi ba tôi nói câu này, đôi mắt đục ngầu của bà nội chợt lóe sáng:
“Út… út à.”
Bà đang gọi ba tôi:
“Không… không được lừa mẹ.”
Vì quá lâu không nói, cổ họng bà nội giống như ống bễ, cứ vài chữ lại phát ra tiếng thở khò khè nặng nề.
“Không lừa mẹ.”
Ba tôi nghiến răng, như muốn nói gì đó rồi lại nuốt xuống:
“Sống cả đời như vậy rồi, chẳng hiểu sao mẹ đến lúc này còn muốn gây chuyện.”
Nói xong, ông như không nén được cơn giận, đứng dậy bỏ đi.
Bà nội nằm trên giường, vẫn khò khè thở dốc.
Tôi ôm bộ đồ tang, sờ cánh tay gầy trơ xương của bà, nước mắt không thể kìm lại được:
“Bà ơi… con không muốn bà đi đâu.”
Trong căn nhà này, ngoài bà ra, chẳng ai thích tôi.
Bà đi rồi, tôi sẽ là đứa trẻ không ai cần nữa.
Bà không nói gì, hai câu vừa rồi đã dùng hết sức lực cuối cùng.
Giờ bà chỉ nhìn tôi, rồi từ từ thở ra hơi thở cuối cùng, nhắm mắt lại.
Bà mất rồi.
2
“Bà mày mất rồi, còn đứng đực ra làm gì.”
Mẹ tôi từ ngoài bước vào, đẩy thử bà nội, xác định bà đã chết, trong giọng còn mang chút vui mừng:
“Họ hàng ngoài kia chờ hai ngày rồi, chờ thêm nữa lại thành oán hận.
Mau thay quần áo cho bà mày đi.
Quan tài đợi mấy ngày nay rồi.”
Tôi lau nước mắt, trong tiếng càm ràm của mẹ, bắt đầu thay quần áo cho bà nội.
Bà rất gầy, nhưng trên người lại có nhiều vết sẹo.
Đó là những vết thương năm xưa bị ông nội đánh.
Nhưng ngoài tôi ra, như chẳng ai thấy.
Không ai xót thương bà.
“Thay có mỗi bộ đồ mà cũng lề mề thế.”
Mẹ tôi bực bội đẩy tôi ra: “Ra ngoài gọi ba mày đi đốt pháo, rồi hỏi xem tối nay mấy giờ chôn.”
Bên tôi, hỷ tang là phải đốt pháo.
Nhưng…
“Tối nay chôn luôn ạ?”
Bây giờ đã hơn sáu giờ, dù không quàn lại, nhà tang lễ chẳng phải cũng sắp nghỉ sao?
“Ừ! Quan tài của ông mày đã đào ra hai ngày rồi, chỉ chờ bà mày nhắm mắt thôi!”
Mẹ tôi liếc tôi một cái, như chợt nghĩ ra điều gì, giọng lạnh hẳn đi:
“Đừng có học bà mày, già rồi mà chẳng biết đỡ đần con cháu.
Còn không chịu hợp táng.
Giờ hợp táng phiền phức như thế bà ta có biết không?
Đúng là có phúc mà không biết hưởng.”
Tôi cuống lên:
“Nhưng bà không muốn hợp táng, bà nói rồi, sau khi thiêu thì rải tro cũng được — ba đã đồng ý với bà rồi mà!”
“Ba mày nói vậy là để bà mày yên tâm mà đi.”
Vừa nói, mẹ tôi vừa thay đồ xong cho bà nội.
Thấy tôi vẫn đứng yên, mặt bà sầm lại:
“Sao? Giờ mày lớn tiếng rồi à? Mẹ nói không nghe nữa à?”
Trước đây, nghe câu này là tôi sắp bị đánh.
Nhưng giờ tôi không sợ, tôi chỉ muốn giúp bà hoàn thành tâm nguyện cuối cùng:
“Con xin mẹ! Mẹ biết mà, đây là điều bà mong muốn nhất.”
Tôi nắm tay áo mẹ, cẩn thận nói: “Mẹ, trước khi bệnh nặng, bà đã đưa hết đồ trang sức cho mẹ rồi. Mẹ đã hứa với bà mà.”
“Suỵt, nói nhỏ thôi!”
Mẹ tôi lập tức bịt miệng tôi, thò đầu ra nhìn, thấy không ai nghe được mới thở phào:
“Để cô thím mày biết thì nhà nổ tung lên mất! Mày muốn phá cái nhà này à.
Với lại, ai mà cản nổi ba mày.
Tao nói cho mày biết, mấy món đồ trang sức của bà là để dành cho tiền học của mày, nếu mày còn định làm loạn, thì khỏi học nữa đi.”
“Con thà không học!”
Tôi lớn giọng: “Con không học cũng được, con đi nhặt rác cũng nuôi nổi mình.”
“Thế còn em trai mày? Còn chị mày?”
Giọng mẹ lạnh lại: “Nhà mình đâu bằng nhà thím mày, sao kham nổi ba đứa. Nếu mày nghĩ kỹ rồi thì tự đi mà nói với ba mày.”
“Nói thì nói!”
Tôi nghiến răng, lần đầu tiên phản kháng: “Ba đã hứa với bà rồi, hứa rồi thì phải làm!”
Cố nén nước mắt, tôi tìm đến ba đang đứng hút thuốc.
Thấy tôi, hiếm hoi ông mỉm cười: “Ra đây làm gì? Có phải bà con…”
“Bà mất rồi.”
Nói bốn chữ này, giọng tôi nghẹn lại:
“Mẹ nói tối nay sẽ hợp táng bà với ông.
Nhưng trước khi nhắm mắt, bà nói rồi, ba, ba đã hứa với bà… bà không muốn…”
Chưa kịp nói hết, ba tôi đã vung tay tát mạnh.
3
“Con mẹ mày! Tao thấy mày giống y bà mày, học được vài chữ đã tưởng mình ghê gớm rồi!”
Cái tát của ba cực mạnh.
Tôi ù cả tai.
Nhưng ngay sau đó, tiếng mắng của ông như vọng qua một lớp sương mù:
“Hai vợ chồng sống mấy chục năm mưa gió, bà không muốn hợp táng với ông mày, thế bà định hợp với ai?
Tao thấy là mày bày trò làm hư bà!
Có đạo lý nào như thế! Biết thế này lúc trước chẳng thèm nghe bà mày mà nuôi mày lớn!”
“Không… không phải vậy.”
Tôi muốn biện giải.
Nhưng vừa mở miệng, đầu tôi choáng váng:
“Ba đã hứa với bà, mẹ cũng hứa rồi, bà đưa hết…”
Lại một cái tát nữa.
Lần này là của mẹ.
Bà đánh tôi ngã xuống đất, rồi còn ngồi đè lên người tôi, điên cuồng đấm đá:
“Tao đúng là sinh ra oan nghiệt rồi!
Từ nhỏ đã lì lợm, giờ bà chết rồi mày còn muốn làm loạn à?
Mày để cho bà mày không được yên à!”
Tôi ôm đầu, co người lại.
Âm thanh xung quanh lúc xa lúc gần.
Đến khi tôi còn nhận thức được thì đã quỳ trước giường bà.
Ngoài kia, tiếng mẹ tôi vẫn chưa dừng lại.
Hết gọi tôi là đồ vong ân, lại nói tôi là đứa nghiệp chướng bất hiếu.
Bên cạnh còn có họ hàng phụ họa:
“Cho nó quỳ trước bà nó mà hối lỗi đi!”
“Trẻ con còn nhỏ, từ từ dạy là được.”
Hối lỗi?
Tôi biết hối lỗi gì đây?
Tôi ôm tay bà, khóc đến xé lòng.
Không phải vì bị đánh mà không ai bảo vệ.
Mà vì tôi biết, tôi không ngăn nổi bọn người lớn ấy:
“Bà ơi, bà ơi!”
Sao bà lại tin cả căn nhà đầy sói hổ thế này?
Sao bà lại tin tre xấu có thể mọc măng lành chứ?
4
Vì chuyện lần này, lúc chôn bà, tôi bị nhốt trong nhà.
Trời tối sẫm, tôi nhìn thấy đám người ấy khiêng bà đi.
Dưới ánh đèn chập chờn, tôi nhìn thấy mắt bà mở to trừng trừng.
Mắt bà, chẳng phải đã nhắm lại rồi sao?
Tôi lẽ ra phải sợ hãi.
Nhưng chẳng hiểu sao, trong lòng tôi lại dâng lên một niềm vui thầm kín.
Tôi quỳ xuống, hướng về phía bà, khẽ khấn:
“Bà ơi, nếu trên đời thật có ma quỷ, thì bà hãy trở về, báo thù cho chính mình đi.”
Trăng treo cao trên trời.
Bị đám mây đen không biết từ đâu kéo đến che khuất.
Trong lời cầu nguyện, tôi chìm vào giấc ngủ sâu.
5
“Đồ trời đánh! Con chó nào bị bệnh dại đến phá gà nhà tao thế này!”
Trời vừa tang tảng sáng, tôi bị tiếng chửi của mẹ đánh thức.
Chân quỳ suốt đêm đau buốt đến tê dại.
Tôi chống tay bò dậy, bước ra cửa sổ nhìn.
Mẹ tôi đang cầm mấy con gà chết, nhảy dựng ở cửa, la hét:
“Nhà nào nuôi chó mà không trông, cắn chết sạch gà nhà tôi rồi!
Đáng bị chém ngàn nhát! Không biết hôm nay là ngày gì à!”
Hôm nay là ngày cuối của tang lễ, nhiều họ hàng đã đến sớm giúp việc.
Thấy mẹ tôi nổi giận, ai nấy đều vây lại hỏi:
“Gà vẫn khỏe mà, sao lại chết hết thế?”
“Tôi thấy chắc là mua phải gà bệnh rồi!”
“Không phải tôi nói chứ, bà cụ nhà cô là hỷ tang, dù keo kiệt cũng không đến mức này mà mua gà bệnh đâu.”
“Gà bệnh cái con khỉ!”
Mẹ tôi tức đỏ mặt, run run giơ con gà trong tay lên:
“Mấy con này đều là gà ta hạng nhất đấy!
Nhìn cổ gà đi, hai dấu răng kia! Chắc chắn là bị chó cắn!”
Mẹ tôi vừa nói vừa giơ gà ra cho mọi người xem.
Mọi người xúm lại nhìn, còn chưa kịp bàn xong, tiếng chửi của ba tôi lại vang lên từ sau nhà:
“Đ.m! Đứa nào cho chó tao uống thuốc độc!”
“Đại Hắc” là con chó ba tôi nuôi từ nhỏ.
Nói thật, tình cảm ông dành cho con chó đó còn hơn dành cho tôi.
Phòng tôi chỉ có một cửa sổ hướng ra sân trước, không thấy được phía sau.
Chỉ nghe tiếng ba tôi chửi càng lúc càng lớn.
Mấy hàng xóm cũng kéo ra sau nhà xem.
Không lâu sau, tiếng chửi của ba tôi bỗng im bặt.
Cả gian nhà sau lặng ngắt như tờ.
Sự yên tĩnh đó khiến tôi bất an.
Rất nhanh, tôi thấy bóng ba tôi bước ra.
Ông cầm một con dao, mặt tái nhợt, chạy về phía mẹ tôi.
Sau lưng là mấy người họ hàng đi theo, ai cũng căng thẳng.
“Có chuyện gì vậy?”
Mẹ tôi hoảng hốt.
Ba không đáp, giật lấy con gà trong tay bà, chém mạnh mấy nhát.
Lại là một khoảng lặng chết chóc.
Rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì?
Nghi vấn còn chưa dứt, thì tôi nghe có người run run nói:
“Con… con gà này cũng không có máu.”
“Cũng?”
“Không có máu?”
Có nghĩa là sao?
6
Chuyện hình như rất nghiêm trọng.
Không lâu sau, ông trưởng thôn cùng mấy người khác đến.
Họ bàn bạc một lúc, rồi lại mời thêm một người.
Là thầy Trần mù ở làng bên.
Thầy Trần đến vội vàng, tóc bạc chưa kịp chải, rối bời kết lại thành búi.
Vừa bước vào sân, ông đã cầm gậy gõ từng nhịp trên đất.
Ba mẹ tôi theo sau, mặt đầy mồ hôi lạnh.
Cây gậy gõ đến đâu, ông như cảm nhận gì đó, dừng lại trước cửa phòng tôi một lát, rồi đi tiếp, cuối cùng dừng hẳn ở căn phòng bà tôi tắt thở:
“Các người… có phải đã làm chuyện gì có lỗi với người già rồi không?”
Không ai trả lời.
Mẹ tôi nép sau lưng ba, lắp bắp “Cũng… cũng không hẳn ạ.”
“Các người nói bậy!”
Tôi hét lên qua cửa sổ: “Ba đã hứa với bà là không chôn chung với ông, ba lừa bà rồi!”
“Con ranh! Chuyện người lớn mà mày cũng dám xen vào!”
Mẹ tôi nghe tiếng tôi, nổi giận ngay: “Con nít biết cái quái gì!”
“Các người là đồ lừa đảo!”
“Mày—!”
“Đủ rồi!”
Thầy Trần mù lạnh giọng cắt lời mẹ tôi: “Có phải hay không, ra mộ bà xem là biết.”
“Ra mộ? Chẳng lẽ người chết còn bò ra khỏi mộ được chắc?”
Mẹ tôi cười gượng, nhìn quanh tìm người phụ họa.
Nhưng khắp xung quanh, chẳng ai mở miệng.
“Thế… thế ai đi xem đây…”
Lại là một khoảng im lặng chết chóc.
Mọi ánh mắt dồn về phía ba tôi và nhà chú Hai.
Nếu thật sự có liên quan đến bà, thì hai người con trai ruột phải đi xem.
Chú tôi kéo thím lùi lại một bước: “Anh cả, em nói rồi.
Tang sự của mẹ anh lo, tiền phúng viếng anh nhận, giờ có chuyện, anh phải chịu.”
“Đó… đó không phải cũng là mẹ mày sao…”