Chương 3 - Trong Thôn Ngoài Thôn
Nếu không nhờ An Chi ham ăn, tôi đã không nghĩ đến việc mở sạp bán bánh vừng này.
Tôi tính rồi, trừ đi phí tổn, mỗi cái bánh vừng có thể lãi được một văn tiền. Nếu mỗi ngày bán được năm mươi cái, thì lãi được năm mươi văn, lời hơn đi giặt quần áo thuê nhiều.
Nghe nói tôi muốn lên thị trấn buôn bán, cha tôi tỏ ý không hài lòng.
- Tám mẫu đất nhà chúng ta chẳng lẽ không nuôi được một đứa đi học?
Bà nội lườm cha tôi:
- Con có biết một bộ giấy bút tốt nhất tốn bao nhiêu bạc không? Chi An nhà ta là quý công tử, con nỡ để thằng bé dùng giấy bút thừa của người khác à?
- Thôn Đào Thủy cách thị trấn đến mười mấy dặm, Xuân Muội còn nhỏ lỡ gặp chuyện gì thì sao?
Tôi vội nói:
- Chân con dài, có mười mấy dặm thì sợ gì. Với lại con cũng bàn với anh Lưu thôn bên cạnh rồi, mỗi ngày bọn con sẽ đi cùng nhau, lên thị trấn thì bày sạp cạnh nhau luôn.
- Vậy… vậy còn đàn gà con thì sao?
Cha tôi đăm chiêu, hết cớ cản nên lôi cả chuyện đàn gà con mới nở ra nói.
Bà Mã phì cười:
- Cha Xuân Muội đang xót con gái đây mà.
Bà nội cau có xì một tiếng:
- Em xem, em xem, đúng là cái thứ đầu đất vừa cứng đầu vừa sĩ diện!
Vào tháng chạp, sạp bánh vừng của tôi khai trương.
Tôi đứng trên con đường đông đúc nhất của thị trấn, cất giọng rao thật to:
- Bánh vừng đây, bánh vừng đây, bánh vừng ngàn lớp vừa xốp vừa giòn đây!!!!
Anh Lưu ở bên cạnh cũng không chịu yếu thế:
- Kẹo hồ lô đây, kẹo hồ lô đây! Kẹo hồ lô ngọt giòn không dính răng đây!!!
Có thể nói, cả con đường này, tiếng rao hàng của bọn tôi là vang nhất.
Ngày đầu tiên, doanh thu của tôi không tệ, bán được ba mươi sáu cái bánh vừng, mỗi cái ba văn tiền, lời được ba mươi sáu văn.
Trong thị trấn cũng có hàng bánh, nhưng bánh không thơm ngọt xốp giòn bằng nhà tôi. Bởi vì cả thị trấn chỉ có bánh nhà tôi được nướng bằng lò đất sét.
Vợ của anh Lưu có thai nên hay thèm ăn, trong rổ còn còn mười cái bánh, tôi tặng anh sáu cái, bốn cái còn lại để dành cho lũ trẻ ăn.
Anh Lưu ngượng nghịu xoa tay:
- Xuân Muội, ngày mai đi bán em không cần rao, để lúc rao anh rao cả bánh vừng cho. Kẹo hồ lô đây! Bánh vừng ngàn lớp đây! Kẹo hồ lô đường phèn đây!
Nửa tháng tiếp theo, việc làm ăn của tôi ngày một phát đạt. Đến trung tuần tháng chạp, mỗi ngày tôi có thể bán hơn sáu mươi cái bánh vừng.
Gần cuối năm, thương khách trên đường ngày một đông. Cả năm khổ cực ra ngoài làm ăn, cuối năm họ muốn về đoàn tụ với gia đình.
Một hôm, một đội buôn hơn hai mươi người dừng ngay trước sạp của tôi.
- Bánh vừng hả? Hương vị thế nào?
Thủ lĩnh đội buôn trông khá trẻ, cưỡi trên lưng con ngựa đen bóng, nhìn từ trên cao xuống hỏi.
Tôi ân cần bẻ nửa chiếc bánh vừng, dùng giấy dầu bọc lại rồi cung kính đưa cho anh:
- Mời ngài nếm thử, không thơm không giòn không lấy tiền.
Anh liếc tôi một cái, lông mày khẽ cau lại, nhận bánh vừng rồi bẻ một miếng nhỏ bỏ vào miệng.
- Mùi vị không tệ.
Anh lạnh nhạt gật đầu.
- Chưa có ai ăn bánh nhà tôi mà chê đâu ạ, - Tôi vừa cười vừa đánh giá đội buôn phía sau anh, - Ngài lấy bao nhiêu cái? Hai mươi hay ba mươi cái? Bánh đều mới nướng từ sáng nay, còn nóng đấy ạ.
Người trẻ tuổi kia bật cười:
- Cũng biết làm ăn gớm nhỉ.
Anh móc một miếng bạc vụn trong ngực áo đưa cho tôi:
- Gói hết lại đi.
- Có ngay! - Tôi ước lượng miếng bạc kia, - Ngài đưa thừa tiền rồi ạ.
- Tiền thừa thưởng hết cho cô đấy.
- Ôi, cảm ơn ngài, vậy để tôi gói bánh lại cho ngài. Đúng rồi, ngài có muốn nếm thử kẹo hồ lô mới làm không? Kẹo hồ lô của chúng tôi ngọt giòn ngon miệng không dính răng. Tháng chạp ăn đồ ngọt, sang năm cuộc sống gia đình bình an ngọt ngào.
Tôi nhanh nhẹn gói hết bánh vừng còn trong rổ rồi giao cho người đứng cạnh anh, còn nhiệt tình giúp anh Lưu bán kẹo hồ lô.
Người có tiền trong thị trấn không ít nhưng hào phóng đến nỗi trả bằng bạc thì không nhiều lắm.
Có một phải quý một.
Anh Lưu cũng nhanh nhạy, tôi vừa nói xong, anh ấy bèn học theo điệu bộ của tôi lúc nãy, lấy ngay một xiên kẹo hồ lô đỏ au, chìa ra trước mặt người trẻ tuổi kia:
- Quý khách nếm thử đi ạ, không ngọt không giòn không lấy tiền.
Mặt người trẻ tuổi kia hơi cứng lại.
Anh không nhận xiên kẹo hồ lô, nhưng cũng không từ chối, chỉ nói một câu:
- Cũng gói hết lại đi.
Anh Lưu sung sướng gật đầu:
- Xong ngay ạ! Ngài thật hào phóng!
“Người hào phóng” xách một túi bánh vừng và một bó kẹo hồ lo to tướng đi xa dần, tôi và anh Lưu liếc mắt nhìn nhau, trong chốc lát mừng rỡ kêu toáng lên:
- Phát tài rồi!
Từ hôm ấy, tôi nhìn chằm chằm vào các đội buôn đi qua, hi vọng có thể gặp thêm một quý nhân tốt tính chi tiêu hào phóng.
Không ngờ vận may của tôi không tệ, mới qua mấy ngày đã có quý nhân tìm tới cửa.
Chỉ là… vẫn là khách cũ.
- Hôm đó ăn bánh vừng nhà cô, mọi người đều khen ngon. Năm ngày nữa đội buôn của tôi sẽ khởi hành đến cực Bắc, tôi muốn đặt hàng lương khô ở chỗ cô, có được không?
Anh khoác chiếc áo choàng màu lam đậm, dung nhan như ngọc, tỏa ra khí chất lạnh lùng. Người như vậy đứng trước sạp hàng đơn sơ của tôi quả thật quá chói mắt.
Ban đầu nhìn thấy anh, tim tôi đã nhảy một cái, mặt đỏ bừng, chỉ sợ anh đến đòi tôi hoàn tiền.
Nhưng lời đề nghị của anh làm tôi mừng muốn chết đi được.
- Được! Được chứ! Ngài cần lương khô cho mấy ngày? Bao nhiêu người?
- Khoảng mười lăm, mười sáu người, đi khoảng hai mươi ngày.
- Đội buôn của các ngài lúc nghỉ hẳn sẽ ở trọ, trong khách điếm không thiếu đồ ăn. Nên tôi sẽ chuẩn cho ngài năm trăm cái bánh vừng, ba mươi cân thịt khô và bốn mươi cân dưa muối được không? Ngần ấy dùng lót bụng trên đường là đủ rồi.
- Được, - Lần này anh móc ra hẳn một nén bạc, - Đây là hai mươi lạng, giữ cẩn thận.
Tôi cuống quýt xua tay:
- Không được đâu ạ, nhiều quá rồi.
Cặp lông mày lá liễu của anh cau mày. Ui chà, một người đàn ông lại có lông mày lá liễu đẹp như vậy, có định chừa cho phụ nữ thiên hạ đường sống không thế.
Nhưng mà, tôi lại cứ cảm thấy, cặp lông mày lá liễu này quen quen, chỉ là hơi đậm hơn một chút.
- Đừng hỏi nhiều, làm cho đàng hoàng là được.
Bề ngoài tôi tự tin, chứ trong lòng có hơi hồi hộp:
- Dạ.
- Bốn ngày sau giao hàng đến khách sạn Thanh Phong nhé.
- Vâng!
Lúc tôi mang nén bạc hai mươi lạng kia về, cả nhà đều há hốc mồm kinh ngạc.
- Đây là hai mươi lạng ư?
Thu Muội dụi mắt nhìn nén bạc trên bàn, hai mắt hơi dại ra.
Bà nội vỗ cái bốp vào đầu con bé:
- Lau nước miếng đi, chẳng may nhỏ lên làm chảy bạc thì sao hả?
Cha tôi ngơ ngác hỏi:
- Xuân Muội này, người khách kia không phải có ý xấu đấy chứ?
Bà nội lại quay sang vỗ cho cha một cái:
- Phỉ phui cái mồm, đang tháng chạp, đừng nói gở.
Chỉ có bà Mã bình tĩnh, giơ ngón tay bắt đầu tính toán đâu ra đấy:
- Hạn bốn ngày có hơi sát đấy. Xuân Muội này, dưa muối nhà mình đã có sẵn rồi. Thịt khô cũng dễ kiếm, bây giờ là tháng chạp, nhà nào cũng đang làm thịt khô, bà đi mua lại là được, chỉ tốn mấy lạng bạc thôi. Còn bánh vừng thì nếu cả nhà cùng làm thì chắc sẽ kịp. Thế nào, bây giờ bắt đầu ngay chứ?
Chi An và An Chi đồng loạt đứng dậy:
- Bọn con đi nhóm lò!
Mẹ tôi ngồi trên giường ôm Đông Bảo, hơi hổ thẹn nói:
- Cái cơ thể này của mẹ, thật sự không giúp được gì.
Ngoài phòng tuyết bay bay, giường đất trong phòng tỏa rơi hơi ấm dễ chịu. Tôi nhìn những người trong phòng, họ đều là những người thân nhất trong cuộc đời Trần Xuân Muội tôi.
Đúng, cuộc sống dù khó khăn gian khổ, nhưng chỉ cần có người thân bên cạnh thì có gì phải sợ chứ?
Loáng cái đã qua bốn ngày, tôi đón xe bò của ông Triệu trong thôn Đào Thủy lên thị trấn, gõ cửa khách sạn Thanh Phong.
Trong căn phòng khách rộng rãi sạch sẽ, vị khách trẻ tuổi đang nhìn đống túi to to nhỏ nhỏ, tỏ ra hết sức hài lòng.
- Còn nhỏ mà tay chân nhanh nhẹn đấy, - Sau đó, anh chỉ vào một cái túi lớn, tò mò hỏi, - Đây là cái gì? Lót đầu gối à?
- Là mấy bộ lót gối nhồi bông ạ, có cả găng tay và khăn quàng nữa. Người lớn trong nhà tôi bảo, không thể lấy nhiều bạc của ngài như vậy nên đã thức đêm làm mấy món này, nghĩ hẳn có thể dùng được. Đúng rồi, ở đây còn có một cái mũ da hồ ly làm riêng cho ngài, tuy gia công hơi thô nhưng có thể dùng chặn gió ạ.
Tôi ân cần lấy mũ hồ ly ra đưa cho anh, ngửa đầu nhìn thấy hai hàng lông mày lá liễu đen thẫm mà chưa chắc danh họa đan thanh vẽ ra được, tự dưng lại thấy mặt đỏ bừng.
Người này… cũng quá tuấn tú.
Còn đẹp hơn anh Lưu được khen là “Phan An nông thôn, Ngọc lang bán kẹo” nhiều.
Nét đẹp của anh Lưu là kiểu thân thiện. Là kiểu có thể thoải mái ngồi dưới tán cây hòe đầu thôn uống nước, gặm khoai, tán gẫu với người khác.
Mà vẻ đẹp của người trước mặt tôi ấy, là tuyết bay trên núi cao, là ánh trăng trong mây, là dạng chỉ ngắm được chứ không chạm tới được.
Nhìn thấy chiếc mũ trong tay tôi, “tuyết trên núi” rất bất ngờ:
- Cho tôi à? Ai làm vậy?
Tôi cắn môi:
-... Bà nội tôi.
- Làm đẹp lắm, cảm ơn.
Anh tốt bụng đeo lên thử, mũ lông hồ ly trắng, phối hợp với quần áo màu xanh nhạt anh mặc hôm nay thật sự rất hợp.
Kiểm hàng xong, anh sai người mang đồ đạc xuống. Đến khi trong phòng chỉ còn tôi và anh, anh ngồi trên ghế tựa, ánh mắt sâu xa hỏi:
- Cô có muốn lên kinh thành mở cửa hàng không? Trong kinh thành tôi có vài mối ruột, có thể giúp cô.
Kinh thành.
Trong đầu tôi bỗng hiện lên bóng người của Chu di nương.
Ai cũng khen ngợi kinh thành phồn hoa, ân nhân của tôi ở kinh thành lại chết không chỗ chôn, nơi ăn tươi nuốt sống người khác như vậy, có thật sự tốt như người bảo không?
Ta lắc đầu từ chối:
- Tôi chỉ là đứa con gái nông thôn không hiểu việc đời, được ăn no đã thấy đủ lắm rồi.
- Ổ? Cô nghĩ vậy thật à? Tôi thấy cô rất thích bạc, nếu đến kinh thành, không chừng có thể kiếm cho mình thêm mấy phần đồ cưới.
Anh không ngờ tôi từ chối thẳng thừng như vậy, trong ánh mắt lóe lên cảm xúc người khác không hiểu được.
Tôi vẫn lắc đầu:
- Người lớn trong nhà đã dặn, con người có số, không nên tham lam.
Ánh mắt của anh dừng trên mặt tôi hồi lâu, cuối cùng chỉ ừ một tiếng, uống ngụm trà.
- Cô được đấy, người nhà cô cũng biết chừng mực, biết tiến lùi, không tệ.
Trên gương mặt trẻ trung của anh hiện lên mấy phần hài lòng, chẳng lẽ mấy lời kia chỉ để thử tôi thôi sao?
Quả nhiên tâm tư mấy người có tiền không phải thứ đám chân đất như tôi đoán mò được.
Một mua một bán, tiền trao cháo múc.
Lúc rời khỏi khách sạn, anh lại gọi với tôi lại, nhấc tay ném cho tôi một túi vải to:
- Cho mấy đứa em trong nhà cô ăn ngọt miệng.
Xong được đơn hàng lớn, cả người tôi sung sướng lâng lâng, tay chân nhẹ như bay. Mười mấy dặm đường từ thị trấn về thôn Đào Thủy, tôi đi loáng cái là hết.
Ai ngờ vừa đến giếng nước trước cửa thôn, tôi đã thấy một đám người đang tụ tập cãi nhau.
Nghiêng tai nghe, ôi trời ôi, kia chẳng phải là bà Mã, Quốc công phu nhân cao quý đoan trang từng sống trong nhung lụa của tôi đó sao?
À, còn có bà nội của tôi, cái miệng bén nhất thôn Đào Thủy, Lý Đại Hoa.
Mà đối diện hai người là Trương quả phụ, trong thôn nổi tiếng chua ngoa.
Chồng của Trương quả phụ lúc trước mắc chứng sình bụng mà chết, bây giờ mình cô ta nuôi ba đứa con trai, thường chịu cảnh bữa đói bữa no.
Người trong thôn Đào Thủy tốt bụng, thường hay cho mấy đứa con của cô ta ít đồ ăn. Nhưng Trương quả phụ tính tình chua ngoa, không biết ơn còn đi ăn vạ người ta, dần dần dân trong thôn chẳng mặn mà với việc tiếp tế cho cô ta nữa.
Trước đây không lâu, nhà Trương quả phụ nồi không hạt gạo mới phải cắn răng bán đi hai mẫu đất, người mua chính là cha tôi.
Cô ta nín nhịn đã lâu, hôm nay kiếm cớ gây sự với hai người bà của tôi.
- Lý Đại Hoa, tôi thấy rõ ràng nhà bà nuôi người lai lịch mờ ám. Cẩn thận đấy là người hầu nhà ai ăn trộm trốn đến đây. Nói không chừng bà còn là đồng phạm, bằng không sao đột nhiên nhà bà lại có tiền mua đất hả? Chỉ dựa vào thằng cha đần độn của con ranh Xuân Muội thôi à? Mua đất? Không chết đói đã là may lắm rồi!
Tôi:...
Mặc dù cha tôi cứng đầu nhưng tâm ông không xấu, Trương quả phụ mắng ông ấy như vậy, tôi cực kỳ không vui.
Bà nội còn không vui hơn tôi.
Trương quả phụ vừa mắng xong, bà nội lập tức xông lên, hung dữ túm cả búi tóc của cô ta mà giật.
- Con trai tao có là rác rưởi cũng không đến lượt thứ đàn bà bụng dạ đen tối như mày mở mồm đặt điều. Nhớ lúc trước, chồng mày đau bụng kêu gào thảm thiết, rõ ràng thầy thuốc bảo cứu được, mày lại khăng khăng không chịu bỏ tiền cứu nó! Chính mày hại chết chồng mày!
- Nhà tao có người thân nào mày cũng xứng biết à? Có thời gian rảnh rỗi đi soi mói thì lo mà chăm sóc mẫu đất còn lại đi. Sang năm đỡ lo không có cháo húp, phải đi khắp nơi cào mặt ăn vạ.
- Năm đó hạn hán, nếu không có em gái tao tiếp tế, cả cái thôn Đào Thủy này đã chết đói cả rồi. Em tao có ơn với tao, cũng có ơn với cả thôn Đào Thủy! Cái thứ bùn nhão không trát được tường như mày mà cũng dám hạnh họe à!
Bà Mã của tôi không giật được tóc người khác, nhưng lại học được điệu chống nạnh chửi người của bà nội tôi.
- Một quả phụ, cơm ăn không đủ no nhưng lại có tâm trạng tô son điểm phấn cài hoa, vừa nhìn là biết là cái loại tằng tịu với trai!
Tôi:...
Bà nội:...
Tôi dở khóc dở cười, đây có phải câu “gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” người có học hay nói không nhỉ?
Người ở gần Lý Đại Hoa, sẽ biết mắng người hở?
Quả nhiên câu “tằng tịu với trai” chọc tức Trương quả phụ. Cô ta lao vào đánh nhau với bà nội, mồm còn chửi rủa bà Mã ầm ỹ.
Bác Lý chính và tôi gần như đồng thời nhảy vào can:
- Đừng đánh nữa! Trương quả phụ buông ra mau! Bà Lý cũng đừng kéo tóc người ta nữa!
Bác Lý chính trong thôn Đào Thủy rất có uy, ông ấy quát lớn một tiếng, bà nội và Trương quả phụ dưới sự can ngăn của mọi người lập tức buông nhau ra.
Tóc Trương quả phụ rối bù như tổ chim, nước mắt nước mũi tèm lem trông đến là thảm.
- Đám người nhà của Trần gia kia, ăn cơm thôn Đào Thủy, uống nước thôn Đào Thủy, Lý chính, ông không thể không để ý.
Lý chính thở dài, ánh mắt nhìn Trương quả phụ vừa giận vừa bất lực.
- Mấy lời này về sau đừng nói nữa. Chẳng qua cô tiếc đất phải bán rẻ nên trút giận lên nhà người ta. Cuối năm rồi, mau về nhà làm đậu hũ đi, đừng có mà rảnh rỗi sinh nông nổi. Mọi người giải tán, giải tán hết đi!
Mọi người vui vẻ ai về nhà nấy, tôi kéo hai người bà đang đắc thắng, ngẩng cao đầu về nhà.
Bà nội không nhịn được khen bà Mã:
- Lúc nãy em chửi hăng lắm.
Bà mã đăm chiêu nhìn Lý chính:
- Không ngờ Lý chính còn thôn Đào Thủy còn thấu tình đạt lý hơn vị ở kinh thành kia. Còn biết không được trút giận lên người khác.
Tôi cố ý nghiêng đầu hỏi:
- Bà Mã ơi, vị ở kinh thành là ai thế ạ?
Bà nội cười đập vào lưng tôi:
- Con nhóc này, đừng hỏi linh tinh.
Dọn dẹp nhà cửa, làm bánh đậu, làm đậu hũ, thắp hương gia tiên, chớp mắt cuối năm đã đến rồi.
Cuối tháng chạp, bà tôi kéo bà Mã qua, ấp úng nói:
- Em cả này, có chuyện chị vẫn giấu em. Là… Chu di nương ấy. Ban đầu chị không tìm được thi thể của Chu di nương, nên lập cho cô ấy một mộ quần áo bên cạnh mộ tổ của Trần gia ở sau núi. Chuyện này chị làm vội không kịp cân nhắc, dù sao cô ấy cũng là người của phủ Quốc công. Nhà công hầu các em nhiều lễ nghi, không biết làm vậy có phạm kỵ húy gì không. Nhưng tình cảnh khi đó, chị thực sự không nỡ để cô ấy làm cô hồn dã quỷ, em xem?
Bà Mã mũi cay xè, mắt rưng rưng:
- Chị gái, em thay phủ Quốc công, thay Chu di nương, cảm ơn chị.
Đêm trừ tịch, ngoài phòng có tuyết rơi. Tuyết rơi là điềm lành năm nay được mùa, tôi cũng đúng lúc mở túi đồ ngọt vị khách kia tặng.
Mũi An Chi thính nhất, tới gần nhìn một cái, rồi vui mừng reo lên:
- Là kẹo sữa này.
Tôi cười đặt kẹo lên bàn:
- Em từng ăn rồi à?
- Dạ ăn rồi, hằng năm cậu em đến phủ Quốc công sẽ mang theo rất nhiều kẹo sữa, - An Chi dùng ngón tay út chỉ về phía Chi An, - Anh ấy thích kẹo này lắm, cậu thương anh ấy nhất.
Tôi ngạc nhiên lắm, Chi An lạnh lùng ít nói, hóa ra lại thích ăn kẹo sữa ngọt cơ à?
Lâu nay tôi quên mất, thật ra thằng bé mới sáu tuổi thôi.
Tâm sự nhiều thế nào, cũng chỉ là một đứa bé.
Đám em thơ trong nhà nhất thời đứa nào cũng thèm thuồng chảy nước miếng.
Vậy thì cứ để tụi nó ăn nhiều một chút đi. Thế gian hiếm có vị ngọt, ăn được viên kẹo, miệng ngọt, lòng cũng ấm áp.
Tôi tính rồi, trừ đi phí tổn, mỗi cái bánh vừng có thể lãi được một văn tiền. Nếu mỗi ngày bán được năm mươi cái, thì lãi được năm mươi văn, lời hơn đi giặt quần áo thuê nhiều.
Nghe nói tôi muốn lên thị trấn buôn bán, cha tôi tỏ ý không hài lòng.
- Tám mẫu đất nhà chúng ta chẳng lẽ không nuôi được một đứa đi học?
Bà nội lườm cha tôi:
- Con có biết một bộ giấy bút tốt nhất tốn bao nhiêu bạc không? Chi An nhà ta là quý công tử, con nỡ để thằng bé dùng giấy bút thừa của người khác à?
- Thôn Đào Thủy cách thị trấn đến mười mấy dặm, Xuân Muội còn nhỏ lỡ gặp chuyện gì thì sao?
Tôi vội nói:
- Chân con dài, có mười mấy dặm thì sợ gì. Với lại con cũng bàn với anh Lưu thôn bên cạnh rồi, mỗi ngày bọn con sẽ đi cùng nhau, lên thị trấn thì bày sạp cạnh nhau luôn.
- Vậy… vậy còn đàn gà con thì sao?
Cha tôi đăm chiêu, hết cớ cản nên lôi cả chuyện đàn gà con mới nở ra nói.
Bà Mã phì cười:
- Cha Xuân Muội đang xót con gái đây mà.
Bà nội cau có xì một tiếng:
- Em xem, em xem, đúng là cái thứ đầu đất vừa cứng đầu vừa sĩ diện!
Vào tháng chạp, sạp bánh vừng của tôi khai trương.
Tôi đứng trên con đường đông đúc nhất của thị trấn, cất giọng rao thật to:
- Bánh vừng đây, bánh vừng đây, bánh vừng ngàn lớp vừa xốp vừa giòn đây!!!!
Anh Lưu ở bên cạnh cũng không chịu yếu thế:
- Kẹo hồ lô đây, kẹo hồ lô đây! Kẹo hồ lô ngọt giòn không dính răng đây!!!
Có thể nói, cả con đường này, tiếng rao hàng của bọn tôi là vang nhất.
Ngày đầu tiên, doanh thu của tôi không tệ, bán được ba mươi sáu cái bánh vừng, mỗi cái ba văn tiền, lời được ba mươi sáu văn.
Trong thị trấn cũng có hàng bánh, nhưng bánh không thơm ngọt xốp giòn bằng nhà tôi. Bởi vì cả thị trấn chỉ có bánh nhà tôi được nướng bằng lò đất sét.
Vợ của anh Lưu có thai nên hay thèm ăn, trong rổ còn còn mười cái bánh, tôi tặng anh sáu cái, bốn cái còn lại để dành cho lũ trẻ ăn.
Anh Lưu ngượng nghịu xoa tay:
- Xuân Muội, ngày mai đi bán em không cần rao, để lúc rao anh rao cả bánh vừng cho. Kẹo hồ lô đây! Bánh vừng ngàn lớp đây! Kẹo hồ lô đường phèn đây!
Nửa tháng tiếp theo, việc làm ăn của tôi ngày một phát đạt. Đến trung tuần tháng chạp, mỗi ngày tôi có thể bán hơn sáu mươi cái bánh vừng.
Gần cuối năm, thương khách trên đường ngày một đông. Cả năm khổ cực ra ngoài làm ăn, cuối năm họ muốn về đoàn tụ với gia đình.
Một hôm, một đội buôn hơn hai mươi người dừng ngay trước sạp của tôi.
- Bánh vừng hả? Hương vị thế nào?
Thủ lĩnh đội buôn trông khá trẻ, cưỡi trên lưng con ngựa đen bóng, nhìn từ trên cao xuống hỏi.
Tôi ân cần bẻ nửa chiếc bánh vừng, dùng giấy dầu bọc lại rồi cung kính đưa cho anh:
- Mời ngài nếm thử, không thơm không giòn không lấy tiền.
Anh liếc tôi một cái, lông mày khẽ cau lại, nhận bánh vừng rồi bẻ một miếng nhỏ bỏ vào miệng.
- Mùi vị không tệ.
Anh lạnh nhạt gật đầu.
- Chưa có ai ăn bánh nhà tôi mà chê đâu ạ, - Tôi vừa cười vừa đánh giá đội buôn phía sau anh, - Ngài lấy bao nhiêu cái? Hai mươi hay ba mươi cái? Bánh đều mới nướng từ sáng nay, còn nóng đấy ạ.
Người trẻ tuổi kia bật cười:
- Cũng biết làm ăn gớm nhỉ.
Anh móc một miếng bạc vụn trong ngực áo đưa cho tôi:
- Gói hết lại đi.
- Có ngay! - Tôi ước lượng miếng bạc kia, - Ngài đưa thừa tiền rồi ạ.
- Tiền thừa thưởng hết cho cô đấy.
- Ôi, cảm ơn ngài, vậy để tôi gói bánh lại cho ngài. Đúng rồi, ngài có muốn nếm thử kẹo hồ lô mới làm không? Kẹo hồ lô của chúng tôi ngọt giòn ngon miệng không dính răng. Tháng chạp ăn đồ ngọt, sang năm cuộc sống gia đình bình an ngọt ngào.
Tôi nhanh nhẹn gói hết bánh vừng còn trong rổ rồi giao cho người đứng cạnh anh, còn nhiệt tình giúp anh Lưu bán kẹo hồ lô.
Người có tiền trong thị trấn không ít nhưng hào phóng đến nỗi trả bằng bạc thì không nhiều lắm.
Có một phải quý một.
Anh Lưu cũng nhanh nhạy, tôi vừa nói xong, anh ấy bèn học theo điệu bộ của tôi lúc nãy, lấy ngay một xiên kẹo hồ lô đỏ au, chìa ra trước mặt người trẻ tuổi kia:
- Quý khách nếm thử đi ạ, không ngọt không giòn không lấy tiền.
Mặt người trẻ tuổi kia hơi cứng lại.
Anh không nhận xiên kẹo hồ lô, nhưng cũng không từ chối, chỉ nói một câu:
- Cũng gói hết lại đi.
Anh Lưu sung sướng gật đầu:
- Xong ngay ạ! Ngài thật hào phóng!
“Người hào phóng” xách một túi bánh vừng và một bó kẹo hồ lo to tướng đi xa dần, tôi và anh Lưu liếc mắt nhìn nhau, trong chốc lát mừng rỡ kêu toáng lên:
- Phát tài rồi!
Từ hôm ấy, tôi nhìn chằm chằm vào các đội buôn đi qua, hi vọng có thể gặp thêm một quý nhân tốt tính chi tiêu hào phóng.
Không ngờ vận may của tôi không tệ, mới qua mấy ngày đã có quý nhân tìm tới cửa.
Chỉ là… vẫn là khách cũ.
- Hôm đó ăn bánh vừng nhà cô, mọi người đều khen ngon. Năm ngày nữa đội buôn của tôi sẽ khởi hành đến cực Bắc, tôi muốn đặt hàng lương khô ở chỗ cô, có được không?
Anh khoác chiếc áo choàng màu lam đậm, dung nhan như ngọc, tỏa ra khí chất lạnh lùng. Người như vậy đứng trước sạp hàng đơn sơ của tôi quả thật quá chói mắt.
Ban đầu nhìn thấy anh, tim tôi đã nhảy một cái, mặt đỏ bừng, chỉ sợ anh đến đòi tôi hoàn tiền.
Nhưng lời đề nghị của anh làm tôi mừng muốn chết đi được.
- Được! Được chứ! Ngài cần lương khô cho mấy ngày? Bao nhiêu người?
- Khoảng mười lăm, mười sáu người, đi khoảng hai mươi ngày.
- Đội buôn của các ngài lúc nghỉ hẳn sẽ ở trọ, trong khách điếm không thiếu đồ ăn. Nên tôi sẽ chuẩn cho ngài năm trăm cái bánh vừng, ba mươi cân thịt khô và bốn mươi cân dưa muối được không? Ngần ấy dùng lót bụng trên đường là đủ rồi.
- Được, - Lần này anh móc ra hẳn một nén bạc, - Đây là hai mươi lạng, giữ cẩn thận.
Tôi cuống quýt xua tay:
- Không được đâu ạ, nhiều quá rồi.
Cặp lông mày lá liễu của anh cau mày. Ui chà, một người đàn ông lại có lông mày lá liễu đẹp như vậy, có định chừa cho phụ nữ thiên hạ đường sống không thế.
Nhưng mà, tôi lại cứ cảm thấy, cặp lông mày lá liễu này quen quen, chỉ là hơi đậm hơn một chút.
- Đừng hỏi nhiều, làm cho đàng hoàng là được.
Bề ngoài tôi tự tin, chứ trong lòng có hơi hồi hộp:
- Dạ.
- Bốn ngày sau giao hàng đến khách sạn Thanh Phong nhé.
- Vâng!
Lúc tôi mang nén bạc hai mươi lạng kia về, cả nhà đều há hốc mồm kinh ngạc.
- Đây là hai mươi lạng ư?
Thu Muội dụi mắt nhìn nén bạc trên bàn, hai mắt hơi dại ra.
Bà nội vỗ cái bốp vào đầu con bé:
- Lau nước miếng đi, chẳng may nhỏ lên làm chảy bạc thì sao hả?
Cha tôi ngơ ngác hỏi:
- Xuân Muội này, người khách kia không phải có ý xấu đấy chứ?
Bà nội lại quay sang vỗ cho cha một cái:
- Phỉ phui cái mồm, đang tháng chạp, đừng nói gở.
Chỉ có bà Mã bình tĩnh, giơ ngón tay bắt đầu tính toán đâu ra đấy:
- Hạn bốn ngày có hơi sát đấy. Xuân Muội này, dưa muối nhà mình đã có sẵn rồi. Thịt khô cũng dễ kiếm, bây giờ là tháng chạp, nhà nào cũng đang làm thịt khô, bà đi mua lại là được, chỉ tốn mấy lạng bạc thôi. Còn bánh vừng thì nếu cả nhà cùng làm thì chắc sẽ kịp. Thế nào, bây giờ bắt đầu ngay chứ?
Chi An và An Chi đồng loạt đứng dậy:
- Bọn con đi nhóm lò!
Mẹ tôi ngồi trên giường ôm Đông Bảo, hơi hổ thẹn nói:
- Cái cơ thể này của mẹ, thật sự không giúp được gì.
Ngoài phòng tuyết bay bay, giường đất trong phòng tỏa rơi hơi ấm dễ chịu. Tôi nhìn những người trong phòng, họ đều là những người thân nhất trong cuộc đời Trần Xuân Muội tôi.
Đúng, cuộc sống dù khó khăn gian khổ, nhưng chỉ cần có người thân bên cạnh thì có gì phải sợ chứ?
Loáng cái đã qua bốn ngày, tôi đón xe bò của ông Triệu trong thôn Đào Thủy lên thị trấn, gõ cửa khách sạn Thanh Phong.
Trong căn phòng khách rộng rãi sạch sẽ, vị khách trẻ tuổi đang nhìn đống túi to to nhỏ nhỏ, tỏ ra hết sức hài lòng.
- Còn nhỏ mà tay chân nhanh nhẹn đấy, - Sau đó, anh chỉ vào một cái túi lớn, tò mò hỏi, - Đây là cái gì? Lót đầu gối à?
- Là mấy bộ lót gối nhồi bông ạ, có cả găng tay và khăn quàng nữa. Người lớn trong nhà tôi bảo, không thể lấy nhiều bạc của ngài như vậy nên đã thức đêm làm mấy món này, nghĩ hẳn có thể dùng được. Đúng rồi, ở đây còn có một cái mũ da hồ ly làm riêng cho ngài, tuy gia công hơi thô nhưng có thể dùng chặn gió ạ.
Tôi ân cần lấy mũ hồ ly ra đưa cho anh, ngửa đầu nhìn thấy hai hàng lông mày lá liễu đen thẫm mà chưa chắc danh họa đan thanh vẽ ra được, tự dưng lại thấy mặt đỏ bừng.
Người này… cũng quá tuấn tú.
Còn đẹp hơn anh Lưu được khen là “Phan An nông thôn, Ngọc lang bán kẹo” nhiều.
Nét đẹp của anh Lưu là kiểu thân thiện. Là kiểu có thể thoải mái ngồi dưới tán cây hòe đầu thôn uống nước, gặm khoai, tán gẫu với người khác.
Mà vẻ đẹp của người trước mặt tôi ấy, là tuyết bay trên núi cao, là ánh trăng trong mây, là dạng chỉ ngắm được chứ không chạm tới được.
Nhìn thấy chiếc mũ trong tay tôi, “tuyết trên núi” rất bất ngờ:
- Cho tôi à? Ai làm vậy?
Tôi cắn môi:
-... Bà nội tôi.
- Làm đẹp lắm, cảm ơn.
Anh tốt bụng đeo lên thử, mũ lông hồ ly trắng, phối hợp với quần áo màu xanh nhạt anh mặc hôm nay thật sự rất hợp.
Kiểm hàng xong, anh sai người mang đồ đạc xuống. Đến khi trong phòng chỉ còn tôi và anh, anh ngồi trên ghế tựa, ánh mắt sâu xa hỏi:
- Cô có muốn lên kinh thành mở cửa hàng không? Trong kinh thành tôi có vài mối ruột, có thể giúp cô.
Kinh thành.
Trong đầu tôi bỗng hiện lên bóng người của Chu di nương.
Ai cũng khen ngợi kinh thành phồn hoa, ân nhân của tôi ở kinh thành lại chết không chỗ chôn, nơi ăn tươi nuốt sống người khác như vậy, có thật sự tốt như người bảo không?
Ta lắc đầu từ chối:
- Tôi chỉ là đứa con gái nông thôn không hiểu việc đời, được ăn no đã thấy đủ lắm rồi.
- Ổ? Cô nghĩ vậy thật à? Tôi thấy cô rất thích bạc, nếu đến kinh thành, không chừng có thể kiếm cho mình thêm mấy phần đồ cưới.
Anh không ngờ tôi từ chối thẳng thừng như vậy, trong ánh mắt lóe lên cảm xúc người khác không hiểu được.
Tôi vẫn lắc đầu:
- Người lớn trong nhà đã dặn, con người có số, không nên tham lam.
Ánh mắt của anh dừng trên mặt tôi hồi lâu, cuối cùng chỉ ừ một tiếng, uống ngụm trà.
- Cô được đấy, người nhà cô cũng biết chừng mực, biết tiến lùi, không tệ.
Trên gương mặt trẻ trung của anh hiện lên mấy phần hài lòng, chẳng lẽ mấy lời kia chỉ để thử tôi thôi sao?
Quả nhiên tâm tư mấy người có tiền không phải thứ đám chân đất như tôi đoán mò được.
Một mua một bán, tiền trao cháo múc.
Lúc rời khỏi khách sạn, anh lại gọi với tôi lại, nhấc tay ném cho tôi một túi vải to:
- Cho mấy đứa em trong nhà cô ăn ngọt miệng.
Xong được đơn hàng lớn, cả người tôi sung sướng lâng lâng, tay chân nhẹ như bay. Mười mấy dặm đường từ thị trấn về thôn Đào Thủy, tôi đi loáng cái là hết.
Ai ngờ vừa đến giếng nước trước cửa thôn, tôi đã thấy một đám người đang tụ tập cãi nhau.
Nghiêng tai nghe, ôi trời ôi, kia chẳng phải là bà Mã, Quốc công phu nhân cao quý đoan trang từng sống trong nhung lụa của tôi đó sao?
À, còn có bà nội của tôi, cái miệng bén nhất thôn Đào Thủy, Lý Đại Hoa.
Mà đối diện hai người là Trương quả phụ, trong thôn nổi tiếng chua ngoa.
Chồng của Trương quả phụ lúc trước mắc chứng sình bụng mà chết, bây giờ mình cô ta nuôi ba đứa con trai, thường chịu cảnh bữa đói bữa no.
Người trong thôn Đào Thủy tốt bụng, thường hay cho mấy đứa con của cô ta ít đồ ăn. Nhưng Trương quả phụ tính tình chua ngoa, không biết ơn còn đi ăn vạ người ta, dần dần dân trong thôn chẳng mặn mà với việc tiếp tế cho cô ta nữa.
Trước đây không lâu, nhà Trương quả phụ nồi không hạt gạo mới phải cắn răng bán đi hai mẫu đất, người mua chính là cha tôi.
Cô ta nín nhịn đã lâu, hôm nay kiếm cớ gây sự với hai người bà của tôi.
- Lý Đại Hoa, tôi thấy rõ ràng nhà bà nuôi người lai lịch mờ ám. Cẩn thận đấy là người hầu nhà ai ăn trộm trốn đến đây. Nói không chừng bà còn là đồng phạm, bằng không sao đột nhiên nhà bà lại có tiền mua đất hả? Chỉ dựa vào thằng cha đần độn của con ranh Xuân Muội thôi à? Mua đất? Không chết đói đã là may lắm rồi!
Tôi:...
Mặc dù cha tôi cứng đầu nhưng tâm ông không xấu, Trương quả phụ mắng ông ấy như vậy, tôi cực kỳ không vui.
Bà nội còn không vui hơn tôi.
Trương quả phụ vừa mắng xong, bà nội lập tức xông lên, hung dữ túm cả búi tóc của cô ta mà giật.
- Con trai tao có là rác rưởi cũng không đến lượt thứ đàn bà bụng dạ đen tối như mày mở mồm đặt điều. Nhớ lúc trước, chồng mày đau bụng kêu gào thảm thiết, rõ ràng thầy thuốc bảo cứu được, mày lại khăng khăng không chịu bỏ tiền cứu nó! Chính mày hại chết chồng mày!
- Nhà tao có người thân nào mày cũng xứng biết à? Có thời gian rảnh rỗi đi soi mói thì lo mà chăm sóc mẫu đất còn lại đi. Sang năm đỡ lo không có cháo húp, phải đi khắp nơi cào mặt ăn vạ.
- Năm đó hạn hán, nếu không có em gái tao tiếp tế, cả cái thôn Đào Thủy này đã chết đói cả rồi. Em tao có ơn với tao, cũng có ơn với cả thôn Đào Thủy! Cái thứ bùn nhão không trát được tường như mày mà cũng dám hạnh họe à!
Bà Mã của tôi không giật được tóc người khác, nhưng lại học được điệu chống nạnh chửi người của bà nội tôi.
- Một quả phụ, cơm ăn không đủ no nhưng lại có tâm trạng tô son điểm phấn cài hoa, vừa nhìn là biết là cái loại tằng tịu với trai!
Tôi:...
Bà nội:...
Tôi dở khóc dở cười, đây có phải câu “gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” người có học hay nói không nhỉ?
Người ở gần Lý Đại Hoa, sẽ biết mắng người hở?
Quả nhiên câu “tằng tịu với trai” chọc tức Trương quả phụ. Cô ta lao vào đánh nhau với bà nội, mồm còn chửi rủa bà Mã ầm ỹ.
Bác Lý chính và tôi gần như đồng thời nhảy vào can:
- Đừng đánh nữa! Trương quả phụ buông ra mau! Bà Lý cũng đừng kéo tóc người ta nữa!
Bác Lý chính trong thôn Đào Thủy rất có uy, ông ấy quát lớn một tiếng, bà nội và Trương quả phụ dưới sự can ngăn của mọi người lập tức buông nhau ra.
Tóc Trương quả phụ rối bù như tổ chim, nước mắt nước mũi tèm lem trông đến là thảm.
- Đám người nhà của Trần gia kia, ăn cơm thôn Đào Thủy, uống nước thôn Đào Thủy, Lý chính, ông không thể không để ý.
Lý chính thở dài, ánh mắt nhìn Trương quả phụ vừa giận vừa bất lực.
- Mấy lời này về sau đừng nói nữa. Chẳng qua cô tiếc đất phải bán rẻ nên trút giận lên nhà người ta. Cuối năm rồi, mau về nhà làm đậu hũ đi, đừng có mà rảnh rỗi sinh nông nổi. Mọi người giải tán, giải tán hết đi!
Mọi người vui vẻ ai về nhà nấy, tôi kéo hai người bà đang đắc thắng, ngẩng cao đầu về nhà.
Bà nội không nhịn được khen bà Mã:
- Lúc nãy em chửi hăng lắm.
Bà mã đăm chiêu nhìn Lý chính:
- Không ngờ Lý chính còn thôn Đào Thủy còn thấu tình đạt lý hơn vị ở kinh thành kia. Còn biết không được trút giận lên người khác.
Tôi cố ý nghiêng đầu hỏi:
- Bà Mã ơi, vị ở kinh thành là ai thế ạ?
Bà nội cười đập vào lưng tôi:
- Con nhóc này, đừng hỏi linh tinh.
Dọn dẹp nhà cửa, làm bánh đậu, làm đậu hũ, thắp hương gia tiên, chớp mắt cuối năm đã đến rồi.
Cuối tháng chạp, bà tôi kéo bà Mã qua, ấp úng nói:
- Em cả này, có chuyện chị vẫn giấu em. Là… Chu di nương ấy. Ban đầu chị không tìm được thi thể của Chu di nương, nên lập cho cô ấy một mộ quần áo bên cạnh mộ tổ của Trần gia ở sau núi. Chuyện này chị làm vội không kịp cân nhắc, dù sao cô ấy cũng là người của phủ Quốc công. Nhà công hầu các em nhiều lễ nghi, không biết làm vậy có phạm kỵ húy gì không. Nhưng tình cảnh khi đó, chị thực sự không nỡ để cô ấy làm cô hồn dã quỷ, em xem?
Bà Mã mũi cay xè, mắt rưng rưng:
- Chị gái, em thay phủ Quốc công, thay Chu di nương, cảm ơn chị.
Đêm trừ tịch, ngoài phòng có tuyết rơi. Tuyết rơi là điềm lành năm nay được mùa, tôi cũng đúng lúc mở túi đồ ngọt vị khách kia tặng.
Mũi An Chi thính nhất, tới gần nhìn một cái, rồi vui mừng reo lên:
- Là kẹo sữa này.
Tôi cười đặt kẹo lên bàn:
- Em từng ăn rồi à?
- Dạ ăn rồi, hằng năm cậu em đến phủ Quốc công sẽ mang theo rất nhiều kẹo sữa, - An Chi dùng ngón tay út chỉ về phía Chi An, - Anh ấy thích kẹo này lắm, cậu thương anh ấy nhất.
Tôi ngạc nhiên lắm, Chi An lạnh lùng ít nói, hóa ra lại thích ăn kẹo sữa ngọt cơ à?
Lâu nay tôi quên mất, thật ra thằng bé mới sáu tuổi thôi.
Tâm sự nhiều thế nào, cũng chỉ là một đứa bé.
Đám em thơ trong nhà nhất thời đứa nào cũng thèm thuồng chảy nước miếng.
Vậy thì cứ để tụi nó ăn nhiều một chút đi. Thế gian hiếm có vị ngọt, ăn được viên kẹo, miệng ngọt, lòng cũng ấm áp.