Nữ Hoàng Trường Lạc

Phụ hoàng sau khi phong bút mang ta xuất cung, đi hoàng lăng bái tế tổ tiên, cũng vấn an mẫu hậu.

Có người hỏi, đối mặt với một cái quan tài, thi thể trong quan tài đã hóa thành xương trắng, có sợ hãi không?

Làm sao sẽ sợ chứ, đó là mẫu hậu của ta, là người đã sinh ra ta, nuôi dưỡng ta.

Sau khi bái tế, phụ hoàng bảo ta ra ngoài.

Ta ở cửa, nghe tiếng khóc của người đã bị áp chế xuống rất nhỏ, ta cũng đỏ mắt.

Vẻ ngoài có thể nguội lạnh, nhưng tình cảm chỉ có thể giấu trong lòng.

Mỗi lần phụ hoàng tới đây đều khóc một trận.

Ta lau mặt, lau hết nước mắt.

Sau khi hồi cung, phụ hoàng bị bệnh, tiệc cuối năm đều là ta chủ trì.

Vào buổi tiệc cuối năm, ta gắp đồ ăn cho phụ hoàng vài lần, người chỉ ăn hai miếng, uống được nửa bát canh bồ câu nhân sâm ta tự tay hầm.

Ta sợ người bị bệnh, lo lắng người ưu thương thành tật, khoe khoang ra vẻ một hồi, còn tự mình múa kiếm, tư thế hiên ngang mạnh mẽ để dỗ dành người cười thật thoải mái.

Nhìn người đỏ mắt uống vài chén rượu mạnh, ta mạnh mẽ giữ lấy bầu rượu.

“Uống rượu nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe, phụ hoàng hôm nay đừng uống nữa!”

“Trường Lạc quản phụ hoàng chặt quá!”

Phụ hoàng chậm rãi thu tay: “Được rồi, vi phụ không uống nữa!”

Chờ bữa tiệc cuối năm kết thúc, ta lại mang theo mấy món điểm tâm đi Dưỡng Tâm Điện.

Trước kia có mẫu hậu, sau đó lại có cữu cữu.

Hiện giờ ta sẽ ở bên cạnh phụ hoàng.

Ta nghĩ, ta nên sớm xem xét tìm kiếm hôn phu, sớm thành hôn một chút, sinh con nối dõi, làm cho phụ hoàng có con cháu bên cạnh, như vậy hẳn là giúp người bớt chút ưu tư mà vui vẻ thoải mái thêm một chút.

Ta còn chưa nói tính toán đó của ta với phụ hoàng.

Đầu năm tham chính, những văn thần cổ hủ cũng không dễ dàng để phụ hoàng với ta được như ý nguyện. 

Tất nhiên sẽ có phản đối, sẽ có công kích, ta cần phải chuẩn bị tốt phải làm sao phản kích lại bọn họ. 

Ngày mồng hai, ta xuất cung đi gặp những đứa trẻ đó.

So với những đứa trẻ bẩn thỉu lúc mới đến, hiện tại đã được ăn mặc sạch sẽ ấm áp, đôi mắt trầm trầm tử khí giờ đã có thêm ánh sáng rồi.

Ta thu lưu bọn họ là làm việc thiện, nhưng cũng là muốn bồi dưỡng nhân tài có thể sử dụng. 

Ta mới mười một tuổi, phụ hoàng còn trẻ, chờ đến khi ta cùng với bọn họ lớn lên, phụ hoàng dần dần già đi, ta tiếp nhận giang sơn tráng lệ này cũng không đến mức bị văn thần võ tướng gây khó dễ.

“Công chúa thiên tuế thiên thiên tuế.”

“Đều không cần đa lễ.” Ta nhìn bọn họ, bọn họ cùng tuổi với ta, hoặc là lớn hơn ta, hoặc là nhỏ hơn ta, lại trải qua lang bạt kỳ hồ (17), sinh ly tử biệt, không khỏi cố gắng nói thêm vài câu. 

“Tiễn cái cũ đón cái mới (19), năm mới này, các ngươi phải cố gắng đọc sách biết chữ, luyện võ, học thêm các bản lĩnh, cuối năm ta sẽ phái người đến kiểm tra, người nào học tốt về sau sẽ đến hầu hạ bên cạnh ta.”

“Vâng ạ!”

Khi ta gần đi, phân phó với cô cô quản sự: “Bản công chúa không muốn các ngươi cầm lông gà coi là lệnh tiễn (20) mà bắt nạt bọn họ, ai dám coi lời của bản công chúa như gió thoảng bên tai, bản công chúa nhất định sẽ nghiêm trị không tha.”

“Nô tì xin tuân theo lời dạy bảo của công chúa.”

Ta nhè nhẹ gật đầu. 

Trên đường hồi cung, ta gặp thích khách.

Thích khách này võ nghệ không tệi lắm, đáng tiếc lại là kẻ thù của ta.

Ta nhìn hắn cả người đều là lỗ thủng, máu chảy không ngừng mà ngã trên mặt đất, ánh mắt nhìn về phía ta tràn đầy sự không cam lòng.

“…”

Ta biết, ta càng phải khổ luyện võ công.

Phụ hoàng vì chuyện này vô cùng tức giận, còn không cho phép ta xuất cung.

“Phụ hoàng, nếu chỉ vì một thích khách mà con lùi bước, về sau làm sao có thể làm nữ đế?”

“Sau này con còn cần phải khổ luyện thêm, xuất cung cũng sẽ mang đủ người, lần này thích khách không thực hiện được, về sau cũng sẽ không.”

Phụ hoàng muốn tra thật nghiêm.

Ta nhớ đến một thích khách, trên người cái gì cũng không có, có thể tra ra cái gì? Người muốn chết cũng không ít, chẳng lẽ đều lôi ra nghiêm hình tra tấn hay sao?

Nhưng tấm lòng yêu thương nữ nhi của phụ hoàng ta cũng không thể xen vào.

Chớp mắt đã tới ngày thượng triều, ta đã sớm ăn mặc chỉnh tề, chờ một tiếng hô to:

“Trường Lạc công chúa lên điện.”

Ta cất bước, nhìn thềm ngọc phía trước long ỷ, nơi đó phụ thân của ta đang ngồi. 

Kiên định từng bước một đi tới đó.

_____________

(18) Lang bạt kỳ hồ: sống nay đây mai đó ở những nơi xa lạ (theo từ điển tiếng Việt Hoàng Phê chủ biên)

Nhưng mà thành ngữ này cũng có tích của nó

Nghĩa gốc: Con sói giẫm lên miếng vải buộc ở cổ của nó (hoặc giẫm lên cái bóng của cái bờm trên cổ), chỉ tình trạng lúng túng, vương mắc, không có tiến triển.

Nghĩa biến đổi: Đa phần được hiểu là tình trạng lang thang, không ổn định, nay đây mai đó.

Nhiều từ điển tiếng Việt khác cũng có định nghĩa tương tự như thế vì bốn tiếng lang bạt kỳ hồ (thường được nói gọn thành lang bạt) đã trở thành một đơn vị từ vựng phổ biến trong tiếng Việt.

Tuy nhiên, cái nghĩa “sống trôi dạt đây đó” thông dụng hiện nay của lang bạt kỳ hồ chỉ là cách hiểu méo mó so với nghĩa gốc trong tiếng Hán. Thực chất, lang bạt kỳ hồ là một câu của bài thơ “Lang bạt 1” (狼跋 1) thuộc nhóm thơ Mân Phong 豳風 hoặc (Bân Phong) của phần Phong trong Kinh Thi của Trung Quốc, nguyên văn như sau:

狼跋其胡、Lang bạt kỳ hồ,

載疐其尾。Tái trí kỳ vĩ.

公孫碩膚、Công tốn thạc phu

赤舄几几。Xích tích kỷ kỷ

Tạm dịch:

Chó sói bước tới thì đạp nhằm miếng da thòng ở cổ

Thoái lui thì đạp nhằm cái đuôi

Chu Công từ tốn nhưng vinh quang to tát và đẹp đẽ

Ngài mang đôi giày đỏ một cách rất tự nhiên trang trọng

Bài thơ này được Chu Hi chú giải như sau:

“Chu công dẫu bị lời phỉ báng nghi ngờ, nhưng cách xử trí của ngài không mất độ thường, cho nên mới được nhà thơ khen ngợi. Nói rằng: Chó sói bước tới thì đạp nhằm miếng da thòng ở cổ, thối lui thì đạp nhằm cái đuôi (ý nói tiến thoái đều khó khăn). Còn Chu Công gặp phải biến cố vì lời phao truyền phỉ báng, mà cách ăn ở đi đứng vẫn an nhiên tự đắc như thế, bởi vì với đạo cao đức cả ngài vẫn được yên vui, đức hạnh ấy không thể nào nói xiết được. Cho nên tuy gặp đại biến, ngài vẫn không mất độ thường.

Như vậy, nghĩa gốc của lang bạt kỳ hồ dùng để chỉ hình ảnh con chó sói giẫm lên cái yếm của chính nó (nên không thể bước tới được); trong đó, “lang” là chó sói, “bạt” là giẫm đạp, “kỳ” là một đại từ thay thế cho danh từ “lang” còn “hồ” là cái yếm da dưới cổ của một số loài thú. Thành ngữ này thường được rút gọn thành lang bạt nhằm để chỉ cái thế mắc kẹt, không biết làm sao.

Về lý do lang bạt kỳ hồ từ nghĩa gốc trong tiếng Hán bị hiểu sai trong tiếng Việt có thể là do từ nguyên dân gian mà ra. Khi không biết được ý nghĩa đích thực của lang bạt kỳ hồ, người ta đã liên hệ các thành tố của nó với những yếu tố mà mình đã biết. Theo đó, “lang” [chắc] là “lang thang”, “bạt” [chắc] là phiêu bạt, “hồ” [chắc] là “giang hồ”. Từ đó, lang bạt kỳ hồ mới [bị] hiểu thành “sống nay đây mai đó” như cách hiểu thông dụng hiện nay.

Lời người dịch: Theo như mình thấy trong truyện này, thì lang bạt kỳ hồ được hiểu đúng như nghĩa của từ điển tiếng Việt, nghĩa là bản thân cụm từ (hay thành ngữ) này nó đã được hiểu sai ngay từ gốc gác của nó chứ không chỉ sang đến tiếng việt mới hiểu sai. 

(Từ hồi dịch truyện tui cũng đã học được rất nhiều thứ mà trước kia chưa từng để ý đó nha cả nhà!)

(19) Từ cựu nghênh tân: Tiễn (năm) cũ, đón (năm) mới, thành ngữ này ý là tiễn cái cũ, đón cái mới, không chỉ trong trường hợp này mà trong những trường hợp khác tạm biệt cái cũ để đón chào cái mới cũng vậy á. Nên trong trường hợp này mình không viết cụ thể thành năm cũ năm mới, mà nó còn có thêm một tầng ý nghĩa nữa, là tạm biệt những cái khó khăn ngày xưa, bây giờ cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn.

(20) Lấy lông gà coi là lệnh tiễn: cậy vào lợi thế của mình mà bắt nạt người khác, trong tiếng Việt có thành ngữ tương đương là “chó cậy gần nhà gà cậy gần chuồng” nhưng dùng trong trường hợp này có vẻ không hợp lý lắm, nên mình giữ nguyên câu kia