Ánh Sáng Lụi Tàn

Tôi được đặt tên sau khi tròn một tuổi.

Trong buổi tiệc thôi nôi, cả nhà bày hơn trăm cái tên hay được trích từ các điển cố lên bàn, chờ tôi chọn lấy một tờ.

Ngay lúc tôi vừa cầm lên một tờ giấy, bố đột ngột bế tôi khỏi bàn.

“Tịch Chiếu, gọi là Lý Tịch Chiếu đi.”

Cả gia đình vừa nãy còn cười nói vui vẻ, thoáng chốc đều im bặt.

Tịch Chiếu – là ánh sáng nhạt nhất trong buổi hoàng hôn, lớp ánh sáng mờ cuối cùng trước khi trời tối hẳn.

Còn anh tôi tên là Lý Triều Dương – tia sáng đầu tiên của ban mai.

Mẹ tôi là diễn viên trụ cột của đoàn kịch thành phố.

Bố tôi là phát thanh viên kỳ cựu của đài phát thanh.

Anh tôi, từ nhỏ đã là người giương cờ, dẫn thể dục, phát biểu trong lễ khai giảng.

Còn tôi, giọng nói khàn như bị giấy nhám mài, khuôn mặt bình thường như một cốc nước lọc.

Hoàn toàn tránh né hết mọi ưu điểm và năng khiếu của bố mẹ.

Sau này, khi tôi bắt đầu đi học, trong một lần diễn kịch ở mẫu giáo, cô giáo bảo tôi đóng vai… một cái cây.

Cô ấy cột một dải ruy băng màu xanh lá vào người tôi, tôi lí nhí nói: “Cô ơi, con thuộc lời thoại của thỏ con ạ.”

Cô xoa đầu tôi, dịu dàng bảo: “Tịch Chiếu ngoan, cây thì không cần nói.”

Nhưng tôi vẫn thấy trong mắt cô ấy thoáng qua chút tiếc nuối.

Bố mẹ tôi luôn tự nhận là cởi mở, chưa từng đem tôi ra so sánh với anh trai.

Nhưng mỗi lần có khách đến nhà, bố luôn gọi Triều Dương ra ngâm thơ, đọc diễn cảm.

Còn tôi, chỉ cần bưng khay trái cây, yên lặng ngồi một góc.

“Mỗi đứa một vẻ, Tịch Chiếu thì trầm tĩnh, giống bà nội.” Mẹ tôi giải thích như vậy.

Nhưng bà nội tôi là phụ nữ thời xưa, còn tôi là đứa trẻ của thế kỷ 21.

Khi anh tôi học cấp hai, đã là người nổi bật nhất trường.

Bài văn của anh được in thành mẫu, lưu hành khắp cả khối.

Bố cầm bản in, cảm khái: “Nếu sau này Triều Dương có thể kế nghiệp bố thì cuộc đời này coi như mãn nguyện rồi.”

Khi đó tôi đang gọt táo bên cạnh, lưỡi dao trượt một cái, cắt vào tay chảy máu.

Bố hoảng hốt, vội vã đi tìm băng cá nhân.

Trong lúc dán băng cho tôi, bố nhỏ giọng nói: “Tịch Chiếu, bố không có ý đó đâu.”

Tôi biết.

Bố thật sự không cố ý.

Nếu cố ý, ông đã chẳng nói ra thành lời.

Tên gọi đã được sắp đặt từ sớm.

Triều Dương – bừng sáng rực rỡ.

Tịch Chiếu – âm thầm lụi tắt.

Bạn thấy đấy, những bậc phụ huynh có học thức, đến cả đặt tên con cũng chứa đầy ẩn ý.

2.

Năm tôi mười hai tuổi, bố mẹ kỷ niệm hai mươi năm kết hôn.

Cả nhà cùng đến phòng thu để thu một bài hát hợp xướng.

Kỹ sư âm thanh là bạn cũ của bố, ông cười nói đùa: “Lão Lý, hai đứa nhỏ này giọng khác nhau quá, chẳng giống anh chị sinh ra chút nào.”

Triều Dương hát thử trước, vừa cất giọng, kỹ sư đã giơ ngón tay cái khen ngợi.

Đến lượt tôi, vừa mở miệng, ông đã nhíu mày.

“Cô bé, thả lỏng đi, đừng căng thẳng.”

Tôi nắm chặt vạt áo, cố thử lại một lần nữa.

“…Âm hơi lệch một chút.”

Cuối cùng, phần của tôi chỉ được chia đúng hai câu hợp xướng, lại còn bị kỹ thuật viên chỉnh sửa tới lui.

Sau khi bản thu hoàn thành, bố mẹ rất hài lòng, còn gửi lên nhóm gia đình.

Dì bình luận: “Giọng của Triều Dương đúng là trời sinh ra để làm nghề này.”

Ngay sau đó là một dòng khác: “Tịch Chiếu càng lớn càng… trầm tĩnh nhỉ.”

Trầm tĩnh.

Một từ thật đẹp.

Yên lặng, ngoan ngoãn, không ồn ào — như một cái bóng.

Tôi ngồi dưới sàn phòng học, đeo tai nghe, lặp đi lặp lại bài hát ấy.

Giọng tôi xen giữa ba giọng trong trẻo khác, như một sợi chỉ vướng trên tấm lụa trơn láng.

Lạc lõng, thừa thãi.

Năm tôi học lớp tám, tôi bắt đầu mê viết.

Tôi cắt vở luyện chữ thành những cuốn sổ nhỏ, dùng bút máy viết từng chữ một.

Viết về mây trời, về con kiến trên bệ cửa sổ, về cậu con trai lớp bên luôn tập bóng rổ đến tận khuya.

Tôi không dám viết về Triều Dương — anh quá rực rỡ, ngòi bút của tôi không chịu nổi ánh sáng ấy.

Tôi giấu những cuốn sổ ấy dưới nệm, nghĩ rằng đó là nơi an toàn nhất.

Cho đến một ngày, mẹ dọn dẹp nhà và tìm thấy chúng.

Bà không nói với tôi, mà mang thẳng đến cho bố xem.

Tối hôm ấy, trong bữa cơm, bố vừa húp canh vừa giả vờ hỏi vu vơ:

“Tịch Chiếu, dạo này con đọc nhiều sách ngoài lắm à?”

Tôi giật mình.

“…Con chỉ xem linh tinh thôi ạ.”

“Văn còn hơi non,” bố đặt muỗng xuống, “nhưng quan sát tốt.”

Mẹ tiếp lời: “Đúng đấy, đoạn viết về cậu bạn lớp bên khá sinh động.”

Mặt tôi lập tức nóng bừng.

Máu dồn lên đến tận tai, trong đầu chỉ còn tiếng ù ù.

Họ đọc trộm bí mật của tôi, rồi bình thản bàn luận — như đang chấm điểm món ăn mặn hay nhạt.